 | Onder de Loep: Wim Beaux |
Kafka
Eind januari 2004 maakte de Amsterdammer Wim Beaux bekend de NNP te verlaten en sloot hij zich aan bij de NNP- afsplitsing "Nationale Alliantie". Daarmee begon Beaux aan zijn vijfde extreemrechtse partij sinds hij in 1980 lid werd van de Centrumpartij. In deze 23 jaar is Beaux' politieke carrière allesbehalve over rozen gegaan.
Statenlid
Vlak na de oprichting van de Centrumpartij hoorde Beaux
Janmaat spreken op de radio en sloot hij zich aan bij de partij.
De eerste jaren stak Beaux' hoofd niet boven het maaiveld uit. In
1984 kwam het tot een reeks ruzies tussen verschillende
kopstukken uit de Centrumpartij en verliet Janmaat de partij om
de concurrerende Centrumdemocraten op te richten. Na deze
breuk drong Beaux door tot het partijkader en werd bestuurslid
van de Centrumpartij. In 1985 deed Beaux mee aan de
Provinciale Statenverkiezingen in Flevoland. Dat was niet voor
niks, want bij verkiezingen in 1983 en 1984 wist de
Centrumpartij in Lelystad en Almere al goede scores te behalen.
Ook dit keer had de partij succes en Beaux werd verkozen tot
Statenlid. Dit ondanks negatieve publiciteit rond zijn persoon: de
politie arresteerde hem pal voor de verkiezingen wegens het
overspuiten van verkiezingsposters en verboden wapenbezit. In
1986 werd Beaux ook gekozen in de gemeenteraad van
Almere. Een maand na zijn installatie verklaarde de rechtbank
de Centrumpartij echter failliet (1). Om toch verder te gaan
werd de Centrumpartij'86 (CP'86) opgericht en Beaux stapte
over. Als gemeenteraadslid wist Beaux zich verder niet echt de
geschiedenisboeken in te werken. Het enige dat als opvallend
zou kunnen gelden is een verhaal dat hijzelf nog wel eens wil
vertellen: in een verhit debat zou hij een glas water naar de
burgemeester van Almere hebben gesmeten. Hij probeerde in
1987 zijn zetel in de Provinciale Staten te prolongeren. Ook dit
keer kwam hij in opspraak, nadat hij een aantal ouderen onder
valse voorwendselen ondersteunende handtekeningen had
afgetroggeld. Dat leverde hem echter geen verkiezingssucces op
en hij moest zijn zetel opgeven. De CP'86 ontwikkelde zich
ondertussen allesbehalve voorspoedig. Er waren veel onderlinge
twisten en de merknaam "Janmaat" van concurrent CD bleek
sterker dan de partij verwachtte. In de tweede helft van de jaren
'80 werd de CP'86 steeds verder weggedrukt, terwijl de
Centrumdemocraten (CD) steeds meer leden- en stemmenwinst
boekte. In 1989 keerde Janmaat namens de CD terug in de
Tweede Kamer, terwijl de CP'86 niet eens meedeed. De partij
had rond die tijd nog maar enkele tientallen leden. Verschillende
keren werd geprobeerd de twee partijen weer bij elkaar te
brengen, maar deze pogingen hadden nooit enig succes.
|
In 1990 veranderde er het een en ander. Een zeer actieve groep jongeren van het verboden Jongeren Front Nederland werd opgenomen in de CP'86. Deze groep zorgde er ten eerste voor dat de partij veel actiever en groter werd, maar radicaliseerde de partij ook. Steeds vaker waren actieve CP'86-leden te betrappen op nazistische sympathieën. De CP'86 behaalde enig succes bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1990. De concurrerende CD behaalde weliswaar 11 zetels, maar de CP'86 deed het ook aardig en behaalde er vier. Opmerkelijk genoeg kwamen twee van de vier zetels voor rekening van Beaux: hij werd zowel verkozen in Almere als in Amsterdam. Beaux verkoos Amsterdam, waardoor de zetel in Almere onbezet bleef. Een poging om ook weer gekozen te worden tot lid van de Provinciale Staten strandde. Samen met de verjonging van de partij veranderde ook Beaux: hij werd steeds activistischer en radicaler. Dit leverde hem in korte tijd enkele hardhandige confrontaties met de overheid op. In1990 wilde Beaux samen met Filip De Winter van het Vlaams Blok een persconferentie organiseren tegen een tentoonstelling van de Anne Frankstichting. Beaux stemde in met deze gezamenlijke actie met het Vlaams Blok, op voorwaarde dat de CD er buiten zou worden gehouden. In eerste instantie probeerden ze een persconferentie in het Amsterdamse stadhuis te houden. Dat werd echter door burgemeester Van Thijn verboden. Toen het vervolgens mislukte om een zaal te huren, werd uiteindelijk een persconferentie georganiseerd in het huis van CP'86-secretaris Egbert Perée in Dordrecht. Ook deze persconferentie werd verboden door de burgemeester. De politie greep in toen Filip De Winter met een megafoon een verklaring begon voor te lezen vanuit het slaapkamerraam van Perée: Alle aanwezigen, onder wie Wim Beaux, werden gearresteerd. Een tweede incident vond plaats in september 1991. Beaux werd bij de Nederlands- Duitse grens gecontroleerd en de douane vond behalve een grote stapel pamfletten voor de CP'86 ook 189 boekjes met de titel 'Het Zündelproces: de Holocaust-leugen achterhaald'. Voor de folders, die een duidelijk racistisch karakter hadden, werd hij later veroordeeld tot drie weken voorwaardelijke celstraf en duizend gulden boete. Voor de boekjes veroordeelde de rechtbank hem niet. Beaux verklaarde namelijk dat deze per ongeluk in zijn auto terecht waren gekomen bij de drukker. De drukker (de huisdrukker van de Duitse extreemrechtse NPD) bevestigde dat verhaal voor de rechtbank. (2) Een derde confrontatie betrof de meest ingrijpende: in 1993 werd er bij alle bestuursleden van de CP'86, waaronder Beaux, huiszoeking gedaan door justitie. Dit was de opmaat voor een proces tegen de partij dat in 1995 zou beginnen.
Demonstraties
In de periode 1993 tot 1996 maakte de CP'86 haar glorietijd
door. De partij wist een landelijke structuur van enige omvang
van de grond te krijgen, had enkele honderden leden en leek bij
de verkiezingen van 1994 (voor de gemeenteraad en de Tweede
Kamer) een flink succes te gaan boeken. Ook Beaux
investeerde veel in de partij. Hij stampte de kring Amsterdam uit
de grond en wist de Amsterdamse leden tot deelname aan een
aantal acties te bewegen. De verkiezingen in 1994 verliepen
uiteindelijk toch anders dan gehoopt. De diverse extreemrechtse
partijen wisten in het totaal 88 gemeenteraadszetels te halen,
waarvan negen voor de CP'86. Beaux zelf werd, tot zijn niet
geringe teleurstelling, echter niet herkozen in de gemeenteraad.
Een tweede teleurstelling was de deelname aan de Tweede
Kamerverkiezingen. Beaux was kandidaat en voorspelde dat
zijn partij twee zetels zou halen. Dat werden er echter nul. Rond
de verkiezingen vonden tal van incidenten plaats. Beaux zelf
werd twee keer gearresteerd wegens het verspreiden van
racistische propaganda. Bij een van deze arrestaties bleek hij
bovendien een wapenstok en een kapmes in zijn auto te hebben
liggen. Maar vooral twee incidenten rond de CD zorgden voor
het slechte verkiezingsresultaat van extreemrechts: partijleider
Janmaat verklaarde voor de camera blij te zijn met het overlijden
van PvdA-coryfee Ien Dales. Verder bekende de Amsterdamse
fractievoorzitter van de CD voor een verborgen camera
verantwoordelijk geweest te zijn voor diverse aanslagen.
Ondanks deze redelijk mislukte verkiezingen ging de CP'86
door met haar activiteiten, maar vond vanaf dat moment steeds
vaker politieke tegenstanders op haar pad. In november 1994
werd het partijcongres verstoord door AFA. In 1995 deed de
partij diverse pogingen om demonstraties te organiseren. Door
tegenacties van AFA en de onwil van de partij om zich aan
afspraken te houden werden deze demonstraties echter bijna
altijd voorkomen of verboden. Enkele kleine demonstraties, die
in het geheim gehouden werden, konden echter wel doorgang
vinden. Beaux was bij praktisch al deze demonstraties aanwezig,
wat bij een verboden demonstratie in Rotterdam leidde tot zijn
arrestatie en een zoveelste boete.
Scheuring
Uiteindelijk zorgde de commotie rond al deze demonstraties tot
een politieke discussie over het demonstratierecht voor
extreemrechts. Als gevolg daarvan konden de CP'86 en CD in
1996 twee keer legaal demonstreren. Deze succesjes vielen
echter in het niet bij de problemen waarmee de CP '86
inmiddels zat opgescheept. In 1995 was een proces tegen partij
en partijbestuur gestart, wat de gedaagden - waaronder Beaux -
uiteindelijk een veroordeling en een flinke boete wegens
lidmaatschap van een criminele vereniging opleverde. Dat was
tot daar aan toe, maar de partij was inmiddels diep verdeeld
over een aantal thema's. Aan de ene kant was er een
voortgaande discussie of er moest worden samengewerkt of
gefuseerd met Janmaats CD en aan de andere kant was er veel
interne strijd rond de openlijke nazistische en gewelddadige
praktijken van een deel van de CP'86-aanhang. De discussie
over samenwerking met de CD leidde uiteindelijk tot niets. Er
bleek met name bij de voormalige Centrumpartij-leden,
waaronder Beaux, teveel oude wrok te bestaan om samen te
kunnen werken. Henk Ruitenberg, de CP'86-voorzitter en grote
voorstander van de fusie, ging na deze mislukking steeds slechter
functioneren. Uiteindelijk trad hij af als voorzitter en werd
opgevolgd door Wim Beaux. Voor de problemen met de nazi's
in de partij werd geen oplossing gevonden. Aan de ene kant
deden de neonazi's de partij veel kwaad door de slechte
publiciteit die hun activiteiten opleverden. Aan de andere kant
waren ze verantwoordelijk voor het gros van de acties en
verrichtten veel werk voor de partij. De discussie bleef
voortduren en ontspoorde uiteindelijk in de zomer van 1996.
Toen kwamen er foto's in de publiciteit, waarop een aantal
CP'86-leden de Hitlergroet brachten. Een van hen, het
Rotterdamse raadslid en feitelijk leider van de nazi-vleugel
Martijn Freling, werd vervolgens geroyeerd. De ruzie die dit
opleverde deed de partij uiteindelijk scheuren. De neonazi's
wisten de CP'86 in handen te houden, terwijl de anderen,
waaronder Beaux, verder gingen in de Volksnationalisten
Nederland (VNN). Ook van deze partij werd Beaux voorzitter.
De nazistische restanten van de CP'86 raakten na de scheuring
snel in verval. De partij implodeerde en werd uiteindelijk in 1998
verboden. Ook voor de andere extreemrechtse partijen CD,
VNN en Nederlands Blok was 1998 een rampjaar. De
verkiezingen voor de Tweede Kamer en de gemeenteraden
zorgden dat alle zetels, op twee raadszetels na (3), verloren
gingen. De VNN haalde dus ook geen enkele zetel, ondanks
een strategie waarbij de partij met acties de krant en televisie
probeerde te halen. Zo kondigde Beaux twee demonstraties in
Amsterdam aan, die allebei verboden werden. Verder overviel
een aantal partijleden een tentenkamp van vluchtelingen bij
Dwingeloo en was een VNN-delegatie demonstratief aanwezig
op een antiracisme-bijeenkomst in Amsterdam. Beaux was bij
beide acties aanwezig (4). Deze activiteiten baatten niet: de partij
haalde geen zetel. Deze VNN-episode had voor Beaux nog een staartje. Hij
werd, als partijvoorzitter, gedagvaard wegens racistische publicaties op
de Internetsite van de partij. Dit leverde hem en een medebestuurslid in
eerste instantie een maand celstraf op. Daarmee waren zij de eerste
personen die in Nederland werden veroordeeld wegens racisme op Internet.
In hoger beroep werden zij echter vrijgesproken, omdat niet aangetoond kon
worden dat zijzelf de teksten op Internet hadden gezet.
Nieuwe Nationale Partij
Ondanks het tegenvallende verkiezingsresultaat van 1998 ging
de partij wel door, zij het onder een andere naam: de Nieuwe
Nationale Partij (NNP). Aanleiding voor de naamsverandering
was een vervelende erfenis uit het verleden: het gevaar dat de
VNN aangemerkt kon worden als opvolger van de verboden
CP'86. Daarmee zouden de partij en de bestuursleden zich
namelijk strafbaar maken. Het doorlopende voorzitterschap van
Beaux in de CP'86 en de VNN zorgde voor extra bewijslast in
die richting. Het oude CP'86-kader verdween dan ook toen een
bestuur werd gevormd voor de nieuwe NNP. Het oude VNN
(èn CP'86)-kader bleef echter wel actief in de partij. Beaux
werd verantwoordelijk voor de partijwinkel en voor de Noord-
Hollandse afdeling. Hij bezocht bijna alle NNP-activiteiten en
toen het verkiezingsjaar 2002 aanbrak probeerde hij de partij in
Amsterdam van de grond te krijgen. Hij organiseerde twee
vergaderingen voor NNP-leden. De tweede vergadering, vlak
voor de verkiezingen, werd echter verstoord door antifascisten,
die al het propagandamateriaal van de partij meenamen. Ook bij
deze gemeenteraadsverkiezingen wist de NNP nauwelijks
succes te behalen. Alleen in de Rotterdamse deelraad
Feijenoord kreeg de partij twee zetels. Beaux haalde in
Amsterdam 764 stemmen, te weinig voor een zetel. Het geringe
succes werd door de NNP'ers vooral geweten aan de opkomst
van Pim Fortuyn. De partij vond het moeilijk om een koers te
bepalen ten aanzien van de opkomst van Leefbaar Nederland.
Moesten ze samenwerken, infiltreren of een eigen, radicale
koers, varen? De partij kwam hier niet echt uit, maar besloot
onder andere vanwege de concurrentie van de LPF om niet aan
de parlementsverkiezingen mee te doen. Voor Beaux stond het
daardoor als een paal boven water: "Natuurlijk stemmen wij op
de LPF". De moord op Fortuyn kwam dan ook hard aan bij
Beaux en de NNP. De partij probeerde nog wel enig profijt te
behalen uit de woede onder
Fortuyn-aanhangers: een flinke NNP-delegatie met spandoek en
vlaggen drong zich op aan de stille tocht die Fortuyn-aanhangers
in Amsterdam hielden. Beaux speelde een prominente rol bij
deze actie, die bepaald niet in goede aarde viel bij de
organisatoren van de herdenking. Voor de rest bleef de NNP
echter moeite houden met de veranderende verhoudingen in het
post-Fortuyntijdperk. De toegenomen sympathie voor harde
anti-buitenlanderstandpunten wist de partij niet om te zetten in
enig succes.
NieuwRechts
Uiteindelijk leek zich een oplossing aan te dienen uit de Fortuyn-
hoek. De NNP zocht in 2003 steeds meer toenadering tot
NieuwRechts. NNP-voorzitter Florens van der Kooi werd zelfs
fractie-medewerker van NieuwRechts-voorzitter Michiel Smit.
Beaux leek in eerste instantie in te stemmen met deze
toenadering. Toen Michiel Smit in november 2003 een
toespraak hield op een Vlaams Blok-bijeenkomst, werd hij
vergezeld door een groepje aanhangers van NieuwRechts en de
NNP, waaronder Beaux. Ruim een maand later verliet Beaux de
NNP samen met twee andere kaderleden uit Noord-Holland
(Peter van Egmond en Ton Steemers). Volgens Beaux was met
name het waardeloze optreden van het bestuur reden om de
partij vaarwel te zeggen. Maar behalve dit excuus is er alle reden
om aan te nemen dat er ook ideologische verschillen bestonden.
Beaux staat bekend als iemand met antisemitische ideeën en ook
Peter van Egmond is hierop in het verleden betrapt. Dit botste
met de verdere toenadering tot NieuwRechts. NieuwRechts
heeft in het eerste jaar van haar bestaan namelijk een - op zijn
zachtst gezegd - zwalkende koers gevoerd wat haar opvattingen
over joden betreft. Een deel van de achterban bestaat uit
uitgesproken Israël-aanhangers, terwijl er ook een aantal
antisemieten in zitten. Dit leverde vanzelfsprekend verhitte
discussies op. Verder was ook een deel van de NNP-achterban
niet gecharmeerd van de pro-Israëlische en pro-joodse
standpunten van NieuwRechts, hetgeen voor onrust in de partij
zorgde. Inmiddels stelde NieuwRechts dat ze als partij geen
mening over joden of Israël had. Binnen het extreemrechtse
circuit blijft echter gevonden worden dat NieuwRechts te pro-
joods is, niet in de laatste plaats vanwege de deelname van
mensen van de Joodse Defensie Liga
aan twee demonstraties van NieuwRechts. In zijn verklaring voor zijn
afscheid van de NNP en de overstap naar de Nationale Alliantie (5) legt
Beaux de nadruk op het "Eigen Volk Eerst-standpunt"dat hij bij de Nationale Alliantie terug
heeft gevonden. Dat lijkt een duidelijke verwijzing naar de toenadering van de NNP tot het "pro-joodse"
NieuwRechts. Vooral ook omdat de kopstukken en actieve achterban van de
Nationale Alliantie zich de laatste tijd in woord en kader als jodenhaters
hebben laten kennen. Of de Nationale Alliantie een succes wordt is
moeilijk te zeggen. Aan Beaux zal dit echter niet liggen: hij is ondanks zijn leeftijd (73) nog steeds een van de
actieve rechts-extremisten in Nederland en is van plan zich nu voor dit
nieuwe partijtje in te zetten.
Antifascistische Onderzoeksgroep Kafka
http://www.kafka.nl/
Noten:
(1) - De Centrumpartij vervalste bij de
Gemeenteraadsverkiezingen van 1986 handtekeningen om deel
te kunnen nemen. Een aantal gedupeerden spande een
rechtszaak aan. De Centrumpartij werd veroordeeld tot het
betalen van 57.000 gulden schadevergoeding. Dat werd niet
betaald, waarop het faillissement werd aangevraagd.
(2) - In 1993 werd er huiszoeking gedaan bij de in 1998
overleden partijvoorzitter Wim Wijngaarden. Bij hem werden de
drukplaten en negatieven van het bewuste boekje gevonden, wat
doet vermoeden dat de CP'86 - en dus Beaux ook - meer wist
van het boekje.
(3) - In Schiedam haalt de CD nog een zetel en in Utrecht het
Nederlands Blok. Het Blok verliest haar laatste zetel echter in
2000, bij gemeentelijke herindelingverkiezingen. Het
Schiedamse CD-raadslid laat al snel niets meer van zich horen,
waarmee de CD feitelijk ook uit de gemeenteraden verdwenen
is. Beaux zelf deed in Amsterdam mee, maar behaalde slechts
413 stemmen en dus geen zetel.
(4) - Vlak voor de verkiezingen wil de VNN nog een
demonstratie houden tegen het drugsgebruik van Martijn Freling,
lijsttrekker van de concurrerende CP'86 in Rotterdam. Deze
actie wordt verboden. Wanneer er toch een aantal VNN-leden
opduikt, worden er enkele arrestaties verricht, waaronder Beaux.
(5) - De Nationale Alliantie is onlangs opgericht door Jan Teijn.
Teijn is als deelraadslid voor de NNP in Rotterdam-Feijenoord
gekozen, maar verliet de partij na ruzie met voorzitter Florens
van der Kooi. Inmiddels heeft de nazi en antisemiet Virginia
Kapic zich bij de partij aangesloten als een soort partij-ideologe.
Daarnaast zijn ook de voormalige leiders van Stormfront
Nederland, Remy Hoven en Olivier Oomen, actief.
