In januari van dit jaar werd Juan Ramon Rodriquez Fernandez in Amsterdam gearresteerd. Volgens zijn uitleveringsverzoek wordt hij ervan verdacht informatie te hebben verzameld over extreemrechts in Spanje en die informatie te hebben geleverd aan een ETA-cel in Barcelona. De Spaanse justitie noemt als voorbeeld de oprichter en voorzitter van CEDADE. In antwoord op vragen van de Nederlandse justitie, stelt de Spaanse Officier van Justitie echter: "Juanra heeft geen informatie geleverd over extreem-rechtse groepen. De doelen van ETA en GOREBA waren leden van Partido Popular en Partido Socialista". In een later antwoord schrijft de Officier van Justitie ook nog dat "de door Juanra uitgewerkte informatie onder andere betrekking had op de voorzitter en stichter van de ondernemersorganisatie CEDADE, welke persoon banden heeft met de Partido Popular, die een parlementaire meerderheid heeft in Spanje". Om CEDADE een ondernemersorganisatie te noemen is wel een heel onschuldige typering van deze organisatie. De Circulo Espanol de Amigos de Europa, oftewel CEDADE, staat namelijk bekend als uitgever van een nationaal-socialistisch en negationistische tijdschrift en als organisator van Franco-herdenkingen. Ze neemt daarnaast naar Spanje gevluchte nationaal-socialisten onder haar hoede van zowel de Tweede Wereldoorlog-generatie als van latere generaties. De organisatie is via de Boekhandel Europa in Barcelona (eigendom van de voorzitter Pedro Varela) een centraal punt in een internationaal netwerk voor verspreiding en publicatie van nazi-propaganda en negationistische literatuur.

Franco
In 1960 wordt CEDADE opgericht als Spaans culturele studentenorganisatie. Onder het Franco-regime is er alle ruimte voor de opbouw van een organisatie, die Hitler-verering hoog in het vaandel heeft. CEDADE wordt door het regime gedoogd als openlijk nazistische organisatie en ze krijgt in die jaren dan ook een belangrijke rol in Europa. Als een relatief veilig toevluchtsoord zal Spanje onderdak gaan bieden aan een aantal oorlogsmisdadigers en nazi-ideologen. In de organisatie ontstaat al snel een kern van Falangisten (aanhangers van de fascistische dictator Franco). Hiernaast vinden ook Duitse ex-SS'ers, Italiaanse fascisten en voormalige Spaanse Oostfrontstrijders er een onderdak. Het groeit uit tot een belangrijk internationaal nazi-netwerk. CEDADE organiseert een kern van jongeren, bestaand uit circa 200 militanten, die regelmatig trainingskampen houdt. De trainingskampen hebben illustere namen als 'Kamp Rudolf Hess' en op één van deze kampen is de Duitse extreemrechtse terrorist Manfred Roeder (1) instructeur. In de loop der tijd, vormen zich, naast de oorspronkelijk in Barcelona gevestigde hoofdorganisatie, ook afdelingen in bijvoorbeeld Madrid, Frankrijk en Duitsland.

Otto Skorzenzy
  Otto Skorzenzy  

Ex-NSB'er
Als er een einde komt aan het Franco-tijdperk zoeken veel Falangisten onderdak bij CEDADE. De organisatie neemt het vanaf die tijd op zich de nationale Franco-herdenkingen te organiseren. Hiernaast organiseert men Hitler-herdenkingen en internationale fascistische bijeenkomsten. De waarde van het Franco-fascisme wordt hoog in het vaandel gehouden. Dit is een ingang voor de organisatie naar goede contacten met de Spaanse politie en de Guardia Civil, alsmede de gerechtelijke macht, waar (dan) nog veel Franco-aanhang werkzaam is. CEDADE kan hierdoor zijn functie als opvang voor vluchtende Nationaal-Socialisten ongestoord blijven vervullen. Dat doet zij dan ook voor een nieuwe generatie na-oorlogse vluchtelingen. Eén van de bekendste onderdakzoekers bij CEDADE is Gerd Honsik.
De Oostenrijker vlucht in 1993 naar Spanje, nadat hij van een Oostenrijkse rechtbank een gevangenisstraf van anderhalf jaar opgelegd krijgt voor Holocaust-ontkenning. Hij vraagt in Spanje politiek asiel aan, maar dat wordt afgewezen. Eenmaal in Spanje wordt hij zeer actief bij CEDADE en publiceert hij het anti-semitische blad Halt. In 1994 wordt Honsik in het openbaar gesignaleerd met de oude Wehrmacht-commandant Otto Ernst Remer. Remer heeft zijn bekendheid te danken aan het feit dat hij een aanslag van SS-officieren op Hitler verijdelde. In 1992 krijgt hij 22 maanden celstraf na de publicatie van een artikel over 'De Auschwitz leugen'. Dat doet hem naar Spanje vluchten. Ook de Nederlandse ex-NSB'er en ex-Oostfronter Paul van Tienen heeft zijn laatste dagen in Spanje onder de vleugels van CEDADE doorgebracht. Van Tienen stond na de Tweede Wereldoorlog in Nederland bekend als een van de fanatiekste aanhangers van de wederopbouw van het nationaal-socialistische gedachtegoed. Hij werd in 1953 veroordeeld als bestuurslid van de Nationalistische Europesche Socialistische Beweging (NESB), een voortzetting van de NSB. Van Tienen runde tot 1965 in Den Haag een boekhandel en importeerde nazi-literatuur. Hij werd veroordeeld voor het verkopen van Hitlers "Sein Kampf gegen die Minussseele" en vluchtte uiteindelijk naar Spanje.

Inval Europa
Het verspreiden van nationaal-socialistische en negationistische literatuur en propaganda is al jaren één van de hoofddoelen van CEDADE. In het relatief veilige Franco-Spanje kon gewerkt worden aan een internationaal netwerk van verspreiding van literatuur, bladen en artikelen. De thema's variëren van het herstel van Hitler's gedachtegoed tot het ontkennen van de Holocaust en het verspreiden van de mythe rond het Joodse wereldcomplot. De eigen publicatie van CEDADE, het gelijknamige tijdschrift, bestaat grotendeels uit artikelen van dergelijke aard. Artikelen over rassentheorieën en de superioriteit van het blanke ras en het in twijfel trekken van de Holocaust, hommages aan nazi's van weleer en info over de activiteiten van de eigen organisatie vormen het leeuwendeel van de inhoud van het tijdschrift. Het hart van het hedendaagse netwerk is de boekhandel Europa in Barcelona. De eigenaar van de boekhandel Pedro Varela, is eveneens president van CEDADE. Varela moet zich in 1992 in Oostenrijk verantwoorden voor een rechtbank, nadat hij op een bijeenkomst van de 'Arbeitsgemeinschaft für Demokratische Politik', de Holocaust 'een uitvinding van de joden in Hollywood' en Hitler de 'tweede verlosser' had genoemd. Hij wordt echter vrijgesproken, omdat hij de jury weet te overtuigen, dat hij niet wist dat zulke uitspraken in tegenspraak zijn met de Oostenrijkse wet. In 1993 begint de Catalaanse overheid, na het aannemen van een Spaanse antiracisme-wet, stappen te nemen tegen boekhandel Europa en Varela. Onder druk van joodse- en antiracistische organisaties wordt er uiteindelijk in 1996 door politie een huiszoeking gedaan bij Boekhandel Europa. Er worden meer dan 7000 nazistische en negationistische boeken, tijdschriften, pamfletten en artikelen inbeslaggenomen. Bij de huiszoeking wordt ook een illegale drukkerij gevonden, waar diverse nazistische tijdschriften en boeken worden gedrukt. In het proces dat volgt tegen Pedro Varela wordt hij in eerste instantie veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf, waarvan twee jaar voor Holocaust-ontkenning en drie jaar voor aanzetten tot haat. Varela blijft echter op vrije voeten. Hij wordt in hoger beroep vrijgesproken, omdat het vermoeden bestaat dat Varela's vrijheid van meningsuiting in het geding is gekomen. De zaak wordt echter terug verwezen naar de constitutionele rechtbank. Het Hooggerechtshof is namelijk van mening dat er procedurele fouten gemaakt zijn bij het gebruik van de nieuwe antiracisme-wet. Deze rechtbank stuurde de zaak op hun beurt weer terug naar het Hooggerechtshof voor een nieuwe hoorzitting. Deze stappen zorgden voor een grote vertraging in de voortgang van het proces, zodat er tot nu toe nog steeds geen definitief oordeel over deze zaak geveld is. Boekhandel Europa kan mede hierdoor zijn deuren openhouden. Tijdens een demonstratie tegen de boekhandel in 1999 wordt deze echter door demonstranten belaagd en leeggeruimd. De boeken uit de winkel worden op straat verbrand.
Hoewel CEDADE zich in 1993 officieel ontbonden zou hebben, wordt de organisatie dus wel in de context van het uitleveringsverdrag van Juan Ramon Rodriquez Fernandez genoemd. Door in eerste instantie te stellen dat Juan informatie over extreem-rechts zou hebben geleverd en in het bijzonder over de voorzitter en oprichter van CEDADE, ontkent de Spaanse justitie niet dat CEDADE een extreem-rechtse organisatie is. In tweede instantie probeert de Spaanse justitie dit echter te ontkrachten, door de banden van voorzitter van CEDADE met de Partido Popular aan te halen en CEDADE daarmee een net gezicht te geven. De vraag is of dit iets zegt over CEDADE dan wel over de Spaanse justitie, die het rechts-populistische beleid van premier Aznar van de Partido Popular uitvoert. Een typering van CEDADE als 'ondernemers-organisatie' valt toch uiterst opmerkelijk te noemen, gezien de geschiedenis en activiteiten van de organisatie. Extra pijnlijk is het dat CEDADE als organisatie die uitlevering aan Nederland van collaborateur, beul en moordenaar Auke Pattist wist te voorkomen, nu als middel gebruikt wordt om een anti-fascistisch onderzoeker aan Spanje uit te leveren.

(1) Noot redactie; De 72-jarige Manfred Roeder stond in juni vorig jaar voor het gerechtshof in Rostock wegens belediging en volksopruiing terecht. Hij werd veroordeeld tot 2 jaar en 3 maanden gevangenisstraf. Roeder ging in Hoger Beroep en het vonnis werd vernietigd. In juni dit jaar stond hij opnieuw terecht, voor dezelfde zaak. De uitspraak in deze zaak is bij het ter perse gaan van de Alert! Nog niet bekend.

back