Neofolk-concerten afgelast John Postma

Op 8 februari 2002 zou in Nijmegen het "Thorns of Avalon" -festival plaatsvinden waar drie bands zouden gaan spelen. Twee van de drie bands behoren tot de nieuw-rechtse scene, te weten Camerata Mediolanense en Days of the last Trumpet Call. Het festival zou worden gehouden in Doornroosje te Nijmegen en was georganiseerd door Insula Avalonia. Doornroosje heeft middels de haar bekende informatie besloten om het concert af te gelasten. Het bestuur kon zich niet verenigen met de visies van de twee bands.

Wat ging er aan vooraf?
Op 2 februari komt er bij de anti-fascistische onderzoeksgroep Kafka een vraag binnen van de afdeling Nijmegen van Anti-Fascistische Actie. AFA-Nijmegen kreeg een tip dat op het festival "Thorns of Avalon" twee nieuw-rechtse bands zouden gaan spelen. Men wilde enkele details weten omtrent het geplande festival. Naar aanleiding van de gestelde vragen heeft Kafka een aantal feiten op papier gezet. Gewapend met deze feiten maakt AFA-Nijmegen op 4 februari een afspraak met het bestuur van Doornroosje. Tijdens dit gesprek zijn ook de organisatoren van het concert, Insula Avalonia, aanwezig. Het bestuur van Doornroosje zit op de lijn om het concert af te gelasten, de twee bestuursleden van Insula Avalonia willen eerst nog meer bewijzen zien. Doornroosje hakt op 5 februari de knoop definitief door nadat ze zelf op diverse websites hebben gekeken. Het concert wordt afgelast omdat de twee bands extreem-rechtse sympathieën zouden hebben. De derde band treft volgens Doornroosje geen blaam. Doornroosje stelt wel dat de feiten niet keihard zijn, maar dat er wel een vreemde lucht om de bands heen hangt. Men wenst zich daar als bestuur niet mee te identificeren. Als gevolg hiervan wordt Kafka overspoeld met mailtjes van teleurgestelde en vooral boze fans. Kafka wordt beschuldigd van links fascisme, verspreiders van leugens en meer zaken waar de honden geen brood van lusten. Als gevolg hiervan besluit Kafka tot het opstellen van een algemene verklaring waarin de achtergronden van de bands en hun linken naar extreem-rechts duidelijk worden gemaakt. Deze verklaring heeft echter niet het gewenste effect. Het blijft rommelen binnen de neofolk-scene. Zo wordt er onder andere een "Counter-Kafka" groep opgezet die allerlei informatie moet gaan verzamelen over de activiteiten en mensen van Kafka. Ook wil de groep op 8 februari gaan demonstreren voor de deur van Doornroosje. Uiteindelijk wordt het een kleine picketline met circa 20 mensen. De groep verspreidt flyers waarin men pleit voor de artistieke vrijheid van kunstenaars en dat men tegen censuur, nazisme en fascisme is.

Camerata Mediolanense
Camerata Mediolanense is een band uit Milaan (Italië) en is in 1994 opgericht. De band verwijst in haar naam naar Milaan. Mediolanense komt van Mediolanum, dat de historische naam voor Milaan is. Camerata is een ode aan de "Camerata Fiorentina". Camerata Fiorentina was een groep van intellectuelen, filosofen en kunstenaars die in de tweede helft van de 16e eeuw informele bijeenkomsten organiseerden waar men discussieerde over kunst, wetenschap, literatuur en muziek. In diverse interviews zegt de band naar het Italiaanse verleden te kijken. Men wil zich bewust worden van hun wortels, hun afkomst: "Het concept van de traditie heeft een zeer positieve betekenis, als het bewustwording van de eigen wortels behelst". In de teksten komen dan ook de onderwerpen zoals natuur, geschiedenis en filosofie aan bod. De muziek die ze maken omschrijven ze als de eenheid van wetenschap, cultuur, gevoel en experiment. Volgens Camerata moeten de Italianen trotser en zelfbewuster worden. Camerata zelf zegt trots te zijn op haar Italiaanse afkomst: "We zijn volbloed Noord-Italianen, dus we voelen ons geneigd ons werkelijk in de Noord-Italiaanse manier te uiten, en al onze daden worden gestuurd door deze identiteit." De band weigert in het Engels te zingen, omdat het een vorm van Europese decadentie is. Alle teksten worden in de moedertaal gezongen: "Als je trots bent op jezelf, zul je zeker trots zijn om in jouw kunst in je eigen taal te uiten". Een wereldvisie wordt door de band verworpen en men is voorstander van een wederopstanding van het lokale bewustzijn. Haar lokale bewustzijn reikt wel verder dan Milaan, zo bestudeert men mogelijkheden en bepaalde doelen om een wedergeboorte van Europa te verwezenlijken (verwijzend naar de pre-christelijke periode). De teksten op de cd "Musica Reservata" gaan over legendes en heidense tradities in het noorden van Italië. De cd "Campo di marte" is opgedragen aan het thema oorlog. Als alle uitspraken en ideeën tot zover achter elkaar worden gezet, dan kun je het beeld krijgen dat men hooguit nationalistisch is en het thema oorlog verheerlijkt. Het ontstane beeld krijgt een andere wending wanneer blijkt dat Camerata Mediolanense aanhanger is van de Italiaanse nieuw-rechtse filosoof Julius Evola (1). In een interview in het verboden Duitse fascistische blad Blood & Honour nr. 9 laat men zich duidelijk uit over de bewondering voor Julius Evola en zijn ideeën. Ook de uitspraak: "Perfectie is wanneer kracht, schoonheid, trots en eerlijkheid samengaan met geestdrift, intelligentie, erfgoed en cultuur. Als één van deze eigenschappen ontbreekt, zal je nooit perfectie vinden", lijkt op de thema's waar Julius Evola over geschreven heeft. In de laatste zin van het Blood & Honour - interview zegt men te hopen om de Blood & Honour-lezers te kunnen begroeten tijdens één van haar concerten. Camerata Mediolanense zegt alle geschriften van Evola te hebben bestudeerd. Zo komt men tot de conclusie dat enkele geschriften heden ten dage niet meer bruikbaar zijn. Ook vindt men dat de meeste mensen Evola's boeken niet op de juiste manier lezen, hierdoor verliest Evola aan invloed en kracht. Om de bewondering voor Evola nog kracht bij te zetten verschijnt een nummer, opgedragen aan Evola, op de verzamel-cd "Cavalcare la Tigre". Elena Previdi, bandlid Camerata, bezocht in 1998 een Evola-congres. Over dit congres schrijft ze een artikel voor het nieuw- rechtse darkwave blad Sigill. Camerata probeert aan de ene kant haar politieke ideeën te verzwijgen maar aan de andere kant juist te openbaren. Zo komt de band tot de conclusie dat het onvermijdelijk is dat haar ideeën verweven worden met de muziek: "Wij zijn muzikanten en zien politiek als een privé-kwestie", maar; "We geven geen uitleg over onze teksten, we zijn niet geinteresseerd in praatjes over onze ethische, filosofische, politieke en religieuze ideeën. We creeëren eenvoudigweg muziek. Maar in relatie met de ideologie, ach, we geloven dat het zo nu en dan min of meer een duidelijk feit is. En onze manier is onze manier, zeker geen voorbeeld voor anderen".
Op 29 juli 2000 speelt Camerata Mediolanense samen met Les Joyaux de la Princesse, de fascistische hammerskin band Gestica Bellica, de nieuw-rechtse bands Zetazeroalfa en Hobbit op de zomeruniversiteit te Varese (Italië). Deze zomeruniversiteit is georganiseerd door de Italiaanse afdeling van de nieuw-rechtse groep Synergies Europeennes. Volgens Sigill zijn er ruim 300 mensen in de zaal en was de sfeer goed. De politieke context wordt echter in het blad verzwegen. Daarnaast draagt Camerata Mediolanense bij aan de eerste editie van de verzamel-cd ter ere van de Roemeense fascist Codreanu (2).

Alvorens Doornroosje had besloten om het concert af te gelasten, zegt de band aan het bestuur van Doornroosje een verklaring te willen overhandigen waarin men afstand neemt van extreem-rechts en fascisme. De band wordt door sommigen in een anti-fascistisch daglicht geplaatst omdat men een nummer van Marlene Dietrich "Lili Marleen" heeft gecovered. Ondanks deze twee tegengeluiden kan de band toch in de hoek van nieuw-rechts worden geplaatst. De band komt openlijk uit voor nieuw-rechtse ideeën en men ondersteunt diverse nieuw-rechtse groepen. Doornroosje heeft dan ook een terechte beslissing genomen om het concert van Camerata af te gelasten.

Days of the last Trumpet Call
De oude Brit Raymond Plummer is oprichter van de Duitse band Days of the last Trumpet Call (DOTLTC). Plummer is naast bandlid van DOTLTC ook lid van Von Thronstahl en ex-lid van Forthcoming Fire. DOTLTC wil zich niet in een politieke hoek laten drukken, men ontkent enige politieke betrokkenheid. Op de website van de band staat echter wel een citaat van Julius Evola. Dat het hier om een nieuw-rechtse filosoof gaat deert hen niet. In een verklaring neemt Plummer afstand van racistische ideologie maar neemt verder geen verantwoordelijkheid voor andere stukken op de website van DOTLTC. Plummer maakt zich er hiermee wel erg makkelijk vanaf. Plummer laat in een mail aan Insula Avalonia weten dat hij geen racist is, niemand heeft hem echter een racist genoemd. Wat wel wordt beweerd is dat Plummer zich in het extreem-rechtse gebied begeeft. Plummer meet daarom met twee maten. Plummer is bandlid van Von Thronstahl, een band waarvan de Duitse inlichtingendienst heeft gezegd dat ze nauwe contacten onderhoudt met extreem-rechtse groepen. Plummer heeft hier blijkbaar geen moeite mee. Ook heeft Plummer geen moeite met het gebruik van symbolen uit de Tweede Wereld-oorlog. Tijdens het Wave Gothic Treffen 2000 in Leipzig mocht Josef Klumb (bandleider Von Thronstahl, ex-bandlid Weissglut, ex-bandlid Forthcoming Fire) van de autoriteiten niet optreden. De band Von Thronstahl speelde zonder Josef Klumb. Op het podium was een vlag te zien met daarop de "Schwarze Sonne" (een twaalfpotig hakenkruis gebruikt door de SS in Wevelsburg (4)). Plummer distantieert zich hier niet van. De manager van DOTLTC zegt in een mail dat Plummer niet tot doel heeft extreem-rechtse ideeën uit te dragen. Plummer zou slechts extreem conservatief zijn. Plummer zegt zelf dat zijn ideeën niet links zijn. Hij erkent wel dat sommige ideeën heden ten dage getypeerd worden als extreem-rechts. Als mensen zijn ideeën te rechts zouden vinden, dan komt dat volgens hem doordat de samenleving te links is. In een andere politieke context worden zijn ideeën als "normaal" beschouwd. Welke politieke context Plummer hier bedoeld is onbekend.

Vlag met de 'Schwarze Sonne'

Nadat Doornroosje het concert van hen ook heeft afgelast, plaatst Plummer een verklaring op zijn website dat ageert tegen anti-fascistische groepen. Hij zegt dat anti-fascistische groepen de soldaten van de nieuwe totalitaire staat zijn. Plummer vergeet hierbij te vermelden dat hij middels zijn eigen bands diverse totalitaire regimes vereerd. Zo staat DOTLTC op een verzamel-cd ter ere van de Roemense fascisten-leider Codreanu. Plummer verschijnt met zijn twee andere bands ook op deze verzamel-cd. Verder staat DOTLTC op een tribute-cd voor de nationaal- socialistische beeldhouwer Thorak (6). Met zijn andere band Von Thronstahl staat hij op de tribute aan Leni Riefenstahl (5)en op de Julius Evola-cd. Von Thronstahl heeft ook nog een nummer op de verzamel-cd "Za dom Spremni - 1941.04.10". Deze cd is een ode aan de fascistische "Ustascha" soldaten in Kroatië (3). De Ustascha is verantwoordelijk voor de moord op vele duizenden Serviërs, moslims, joden en politieke tegenstanders. Dat iemand als Plummer dan durft te beweren dat anti-fascistische groepen de nieuwe soldaten van een nieuwe totalitaire Staat zijn, is gewoonweg grof te noemen. Plummer ontkent aan de ene kant politieke betrokkenheid maar aan de andere kant ondersteunt hij het met diverse bands. Doornroosje is dan ook terecht tot de conclusie gekomen dat het concert van Days of the Last Trumpet Call afgelast moest worden.

Tot slot
Doornroosje heeft besloten om het concert af te gelasten omdat de bands zich in het extreem-rechtse veld begeven. Kafka kreeg veel boze mailtjes binnen van mensen die niet konden begrijpen waarom de twee bands niet mochten optreden. Uit de vele internet-discussies die daarop volgden bleken een aantal fans toch tot de conclusie te zijn gekomen dat Days of the last Trumpet Call wel degelijk tot het extreem-rechtse gebied behoorde. Anderen waren verontwaardigd dat juist Camerata Mediolanense als extreem-rechtse band werd neergezet. De inhoudelijke argumenten werden opzij gezet en soms zelfs belachelijk gemaakt. Kafka moest zich maar eens bezig gaan houden met "echte extreem-rechtsen" in plaats van neofolk-concerten te verbieden en achter spoken aan te jagen. De zin "echte extreem-rechtsen" impliceert dat er binnen de muziekstroming "neofolk" geen echte extreem-rechtsen rond zouden lopen. De vraag kan gesteld worden "Wie zijn dan echte extreem-rechtsen?". Zijn dit de nazistische skinheads, of is het een politieke partij, zijn het individuen of is het een groep? Gezien de thematiek, de uitingen, citaten, rehabilitatie van nationaal-socialistische kunstenaars, uitspraken en symboliek die door sommige darkwave/neofolk-bands worden gebruikt kun je toch spreken van een nieuw (extreem)-rechtse stroming binnen deze muziek-scene. Het moge dan ook duidelijk zijn dat extreem-rechtse invloeden wel degelijk bestaan binnen de neofolk-scene. Toch moet opgemerkt worden dat niet alle bands, labels en zeker de muziekluisteraars op de hoogte zijn van bepaalde politieke aspecten binnen de scene, alsmede het gebruik van citaten van nieuw-rechtse filosofen. Het overgrote deel valt gewoon onder de categorie muziekliefhebber.

Noten:
(1) Julius Evola (1899-1974) is één van de belangrijkste wegbereiders van nieuw-rechts. Hij heeft nooit tot een politieke partij behoord. Evola had veel lof voor het Italiaanse fascisme van Mussolini, hij had echter ook kritiek op de elitaire houding van dit fascisme. Evola heeft vele boeken geschreven. Bekende boeken van hem zijn "Synthesen einer Rassenlehre", "Rivolta contro il mondo Moderno" en "Menschen inmitten von Runen". Veel van zijn boeken vinden weerklank in extreem- rechtse kringen. Zijn boeken gaan over de verbinding van esoterie, cultuur, paganisme en extreem-rechtse ideeën. Zo vindt hij dat elke staatsmacht een spirituele fundering moet hebben. Evola was betrokken bij "Il regime Fascista" (organisatie die trouw was aan het bewind Mussolini) en deelnemer aan de opbouw van "Scoula mistica del Fascismo" (kaderschool voor/van het Italiaanse fascisme). Het denkmodel voor zijn boek "Synthese einer Rassenlehre" is gebaseerd op de ideeën van H.F.K. Gunther (Hitler's favoriete rassen-expert). Evola was ook bewonderaar van Codreanu (zie (2)).
(2) Corneliu Zelea Codreanu begon zijn fascistische politieke carrière in 1919. Hij was studentenleider van een anti-semitische en anti-marxistische studentenbeweging. Van 1923 tot en met 1925 was hij secretaris van "Cuza's Party". Tijdens zijn leiderschap vermoorde hij een politie-agent die een anti-semitische campagne wilde tegenhouden. Hij werd hiervoor vrijgesproken. In 1930 is hij oprichter van de IJzeren Garde te Roemenië. In een rap tempo wordt deze garde omgebouwd tot een anti-semitische en para-militaire organisatie. Als hoofd van deze garde riep hij op tot het verbranden van synagoges. De IJzerengarde wilde Roemenië bevrijden van joden, communisten en vrijmetselaars. In 1938 wordt hij gearresteerd en veroordeeld tot tien jaar dwangarbeid. In 1938 wordt hij doodgeschoten. Codreanu had een christelijk-nationalistisch en totalitair systeem voor ogen.
(3) De verzamel-cd "Za dom Spremni - 10 april 1941" is een verheerlijking van de oprichting van de onafhankelijke staat Kroatië op 10 april 1941. Het thema van de cd is het verloren thuisland. Deze staat is na de inval van de Duitsers opgericht door de fascistische Ustascha soldaten. De Ustascha is de voorloper van de fascistische H.O.S.-militie in Kroatië.
(4) "Die Wevelsburg" (burcht) staat in de buurt van Paderborn, Duitsland. Het werd in 1933 ontworpen door SS-leider Heinrich Himmler. Hij wilde daar een "Reichsfuhrer" school voor de SS beginnen. De "Wevelsburg" werd door dwangarbeiders uit een concentratiekamp gebouwd. Met behulp van SS-brigadeleider Willigut werden allerlei occulte versieringen aangebracht. Zo kwam in de "Gruppenfuhrersaal" een vloer met een twaalfpotig hakenkruis mozaïek te liggen (beter bekend als Schwarze Sonne ).
(5) Leni Riefenstahl behoorde tot de "inner-circle" van Adolf Hitler. Ze begon haar carrière als danseres en werd later actrice. Nog veel later begon ze als regisseuse. Hiermee kreeg ze haar bekendheid. Haar twee bekendste films zijn "Triumph des willens" en "Olympia". Door de onkritische manier van filmen werden deze films al snel betiteld als propaganda-films van de NSDAP. De film Olympia werd zelfs gefinancierd door de nazi's. Riefenstahl had vele contacten in NSDAP-kringen. Tot op heden heeft zij zich nooit gedistantieerd van Hitler.
(6) Josef Thorak was een nationaal-socialistische beeldhouwer. Thorak was lid van de NSDAP en één van de favoriete beeldhouwers van Hitler. In de Duitse deelstaat Bayern liet Hitler een studio voor hem bouwen. Thorak kreeg de opdracht om een beeld te maken voor de Duitse autosnelwegen, alsmede een borstbeeld van Hitler en Mussolini. Hij hielp mee met de aankleding van het Berlijnse Rijkssportveld. Thorak werd bekend vanwege zijn beelden waarop krachtige gespierde en atletische mannen stonden afgebeeld.