Voorpost Antifascistische onderzoeksgroep Kafka De Heelnederlandse actiegroep Voorpost viert dit jaar haar eenendertigste verjaardag. In 1976 werd Voorpost opgericht in Vlaanderen. Het was een product van een onrustige periode binnen de Vlaams-nationalistische beweging. Gematigden en radicalen vlogen elkaar in die periode stevig in de haren. Dat leverde een aantal nieuwe extreemrechtse organisaties op, waaronder een nieuw partijtje, het Vlaams Blok, en een nieuwe actiegroep, Voorpost. Voorpost was vanaf het begin behalve Vlaams-nationalistisch ook uitdrukkelijk Heel-Nederlands. Dat wil zeggen dat de organisatie zich hard maakte voor het samenvoegen van alle Nederlandse taalgebieden (Nederland, Vlaanderen en Frans-Vlaanderen). Verder werd nadrukkelijk solidariteit betuigd met het blanke minderheidsregime in Zuid-Afrika. Het Heel-Nederlandse karakter werd ingevuld met een Nederlandse afdeling, opgericht op 1 januari 1978. Sindsdien is de Nederlandse afdeling altijd blijven bestaan, al was dat met tijd en wijlen vooral op papier. Er zijn in die dertig jaar eigenlijk drie periodes te onderscheiden met elk een eigen karakter: 1978-1996, 1996-2004 en 2004-nu. Frie Verbrugge op de IJzerwake 2006     1978-1996: Vlaamse inspiratie De eerste periode had de Brabander en oprichter van Voorpost-Nederland Frie Verbrugge (1945) de touwtjes grotendeels in handen. Samen met zijn medebestuursleden Stan de Beukelaar (1917, een handelaar in nazi-propaganda) en NVU-lid Frans Voermans (1932) bouwde hij Voorpost de eerste jaren op. In deze periode heeft Voorpost zich laten leiden door de grote broer uit Vlaanderen. De Vlaamse inspiratie kreeg op drie verschillende manieren vorm: Door gezamenlijke thematiek, Vlaamse ontwikkelingshulp en kopieergedrag van de Nederlandse tak. De gezamenlijke thematiek was primair natuurlijk de 'Dietse gedachte', het streven naar 'Heel-Nederland'. Maar ook andere thema's werden in de loop der jaren door beide Voorposten opgevoerd: strijd tegen immigranten en linkse politiek, de steun aan gelijkgezinden in het buitenland (vooral het blanke regime in Zuid-Afrika) en eerherstel voor oorlogsmisdadigers uit de Tweede Wereldoorlog. Terwijl Voorpost in Vlaanderen zich voorspoedig ontwikkelde met een groot aantal leden, spraakmakende acties en nauwe banden met het groeiende Vlaams Blok, bleef de Nederlandse tak daar bij achter. Dat lag deels aan de in Nederland impopulaire extreemrechtse thema's, maar ook aan de tegenwerking die Voorpost ondervond. De organisatie vond niet alleen regelmatig antifascisten op haar weg, maar dreigde ook al snel in de belangstelling van justitie te komen. Dat gold althans voor bestuurslid Stan de Beukelaar, die in 1982 vervolgd werd voor de verspreiding van antisemitisch materiaal. Voorpost probeerde dit gevaar af te wenden door het bestuur (inclusief De Beukelaar) te vervangen. Na een korte periode met een ander Nederlands bestuur, werd het Nederlandse bestuur formeel overgenomen door Vlaamse Voorposters. Op de achtergrond bleef Frie Verbrugge echter feitelijk Voorpost-voorzitter, deels onder zijn pseudoniem "Toon Vrijman". 1996-2004 Tegelijkertijd probeerde Mudde weer een Voorpost-actiepoot uit de grond te stampen. Hij organiseerde rond de nieuwe thematiek acties: folderacties tegen ritueel slachten, tegen de veramerikanisering van Nederland en tegen de Europese Unie. Ondanks deze frisse wind blijft het sappelen met Voorpost. Een echte doorbraak komt er niet en interne spanningen zorgen voor het vertrek van Mudde in 1999. In de periode daarna moddert Voorpost nog enige tijd door, maar zakt uiteindelijk weer helemaal in. Robert Schaap, demonstratie CD & CP'86, 24 februari 1996 Zwolle     Paul Peters, demonstratie NVB, 11 november 2006, Middelburg     In 2005 lijkt Peters op deze manier een vette vis binnen te halen. Via zijn broertje Danny Peters en Voorpost-activist Sjors Remmerswaal komt hij in contact met een groep jonge rechtsextremisten in Zoetermeer. Deze groep heeft dan al een gevestigde naam in Zoetermeer door extreemrechtse propaganda-acties, relletjes en mishandelingen. Voorpost lijkt de groep met succes binnen te halen, onder andere door het houden van borrels. Peters bemoeit zich vervolgens persoonlijk (maar onder een valse naam) met gesprekken met de gemeente om een zaal te krijgen voor een feest op bevrijdingsdag. Hij slaagt in zijn opzet en de groep kan in een gemeentelijk gebouwtje, aangekleed met Voorpost-posters een feestje vieren. Het feest heeft echter een openlijk nazistisch karakter, net als de zojuist geworven groep. De groep vervreemdt zich snel van Voorpost en radicaliseert verder tot het huidige openlijk nazistische en gewelddadige Jeugd Storm Nederland (JSN). Naast deze mislukte wervingspoging weet Voorpost her en der wel groepen jongeren te interesseren. Een zo'n groep die binnen wordt gehaald is een groep extreemrechtse jongeren in Almere. Ook hier gaat het om een groep voormalige Lonsdalejongeren, die via internet en zelforganisatie uiteindelijk bij Voorpost terechtkwamen. Deze groep vormt vanaf 2006 Voorpost-Flevoland. Maar ook hier gaat iets goed mis: de groep blijkt naast de activiteiten voor Voorpost ook verantwoordelijk te zijn voor een reeks brandstichtingen in Almere en omgeving (zie kader 'Voorpost zet Almere in vuur en vlam'). In augustus 2007 staan elf betrokkenen voor de rechter. Voorpost-Nederland belooft ze bij een veroordeling te royeren en ontkent bovendien dat er meer dan twee personen van deze groep lid zijn geweest. Aan de andere kant lijkt dit antwoord te eenvoudig. Het lijkt erop dat Peters en Schaap misschien wel begrip hebben voor gewelddadige acties, maar dat ze tegelijkertijd de Voorpost-achterban proberen bij te brengen dat het op termijn alleen maar narigheid oplevert. Maar als dat waar is, waarom dan toch de ontsporing van twee Voorpost-groepen? De meest waarschijnlijke optie is dat Voorpost, door enthousiast dit soort groepen binnen te halen, het onheil over zichzelf afroept. De jeugdige leeftijd, gecombineerd met radicaal gedachtegoed en ontsporende geweldsdiscussies op internet zorgen ervoor dat dergelijke groepen zich gemakkelijk op een gewelddadig pad begeven. Doordat Schaap en Peters deze groepen vervolgens faciliteren met ideologische bagage, periodieke ontmoetingen en een landelijk netwerk van rechts-extremisten (waaronder veel (ex)geweldplegers) lijkt de stap naar geweld eerder dichterbij te komen dan af te nemen. Of Peters en Schaap vervolgens zelf het laatste zetje geven is dan al snel een irrelevante vraag. Voorpost zet Almere in vuur en vlam Eind augustus diende er een opvallende strafzaak in Nederland. Een groep van elf rechts-extremistische jongeren moest zich verantwoorden voor een reeks aanslagen in Almere. Er was geprobeerd brand te stichten in een synagoge, een islamitische slagerij, een islamitische school en een kraakpand in Amsterdam. Verder had de groep een kraakpand in Almere bestormd en in brand gestoken. Na deze laatste actie werd een van de jongeren, Nick Schilder, op de vlucht gearresteerd door de politie. Door een tap op zijn telefoon te zetten en door zijn verklaringen, wist de politie in korte tijd de hele groep te arresteren. In de loop van het onderzoek werden ook de overige zaken opgelost. Alle verdachten legden een bekentenis af. Het dossier is daarmee rond, er kan nog wat worden gesteggeld over details in de rechtszaal, maar bewezenverklaring en stevige straffen liggen in de lijn der verwachting. Interessant is het echter om te proberen de groep in een iets breder context te plaatsen. Nick Schilder, demonstratie NVB, 11 november 2006, Middelburg     Het gaat hier om een groep jongeren die voor een deel afkomstig zijn uit extreemrechtse gabberkringen. Ze leerden elkaar via jongerencircuits (feesten, uitgaan, school, gezamenlijke vrienden) kennen en deelden een rudimentaire extreemrechtse ideologie. Ze werden actief op diverse internetfora, waaronder het Stormfrontforum. In 2005 noemde de groep zich 'Wakker Almere' en er kwam ook een leidersfiguur bovendrijven. In februari 2006 duikt hij op bij een demonstratie in Amsterdam, waartoe op Stormfront is opgeroepen. Hij raakt daarna in contact met de Utrechtse groep rechts-extremisten van 'Platform de Krijger' (PdK). De Almeerse groep besluit zich aan te sluiten en verder te gaan als de afdeling Almere van PdK. De nieuwe afdeling organiseert een paar borrels en een barbecue. Verder wordt een actie tegen posters van allochtone feesten georganiseerd. In oktober 2006 stapt de groep over van Platform de Krijger naar Voorpost. Uiterlijk lijkt er niks te veranderen: er worden vooral borrels georganiseerd, alleen zijn vanaf dit moment ook landelijke Voorpost-leiders Paul Peters en Robert Schaap regelmatig aanwezig. Anton Mostert, demonstratie NVB, 11 november 2006, Middelburg     Op de achtergrond verandert er echter wel wat. In dezelfde maand waarin de groep lid wordt van Voorpost begint een aantal kernleden (Anton Mostert (1986), Nick Schilder (1987) en Michel Reijgers (1987)) een reeks brandstichtingen. De eerste keer wil de groep een moskee in brand steken. Wanneer de ramen echter te goed beschermd blijken tegen aanslagen besluiten ze uit te wijken naar een synagoge. Men gooit een steen door een ruit, gevolgd door twee brandbommen. Uiteindelijk dooft het vuur voordat er echt brand uitbreekt. Een week later wordt dit recept herhaald bij een islamitische basisschool. Ook hier komt het uiteindelijk niet tot een echte brand. Weer een week later gaat dezelfde groep naar een kraakpand in Amsterdam-Noord. Ze zien dat er mensen binnen zijn, maar gooien toch een ruit in en twee brandbommen naar binnen. Ook hier komt het gelukkig niet tot een echte brand, die fatale gevolgen had kunnen hebben. Op Stormfront schreef hij echter daags na de aanval en brandstichting: 'Mooie actie! Mensen die met opzet overlast maken moeten ook verwijderd worden.' Barendse is al sinds 2004 actief binnen het extreemrechtse circuit. Het feit dat hij in de rechtszaal een T-shirt droeg van 'Burzum' (de band van Varg Vikerness, een veroordeelde brandstichter, moordenaar en rechts-extremist) kan ook niet minder dan een knipoog naar de rechtbank geweest zijn. De 'harde kern' van vijf werd veroordeeld tot zestien maanden cel en acht maanden voorwaardelijke celstraf. De andere zes verdachten kregen straffen die varieerden van 200 uur werkstraf tot zeven maanden cel. Antifascistische Onderzoeksgroep Kafka (uit: Alert!, nummer 3, september / november 2007. Alert! is een uitgave van de Anti-Fascistische Actie Nederland - AFA)