alert!De nieuwe vrienden van Religie en Mystiek, deel IV

Pieter Zoomers

Het spirituele blad Religie en Mystiek ging onlangs op avontuur met fascistische gildebroeders * en werkte mee aan een extreemrechtse bijeenkomst met Vlaams Blokkers.

Het in Alert! reeds eerder besproken spirituele blad Religie en Mystiek bouwt aan een netwerk van bevriende organisaties, de zogenaamde 'Vrienden van Religie en Mystiek'. De meest opvallende vrienden die het blad noemt zijn de Werkgroep Traditie van de Belgische extreemrechtse heiden Koenraad Logghe en de Arktion Federation van de Brit Stephen Cox, die een verleden heeft als nazistische heiden en satanist (1). In het eerder dit jaar verschenen 16e nummer van Religie en Mystiek vermeld het blad er een nieuwe vriend te hebben bijgekregen: De Aloude Sint-Andriesgilde van Dendermonde. Een Belgisch schuttersgilde dat beweert geworteld te zijn in het traditionele en van oorsprong middeleeuwse gildenwezen. Het gilde beweert zich verbonden te voelen met de Vlaamse cultuur en wil de Vlaamse cultuureigenheid uitdragen en verwacht van haar leden dat zij deze cultuur in hun hart draagt en toegewijd zijn. Het hoogste doel van de broeders en zusters van het gilde is om "waarlijk mens te worden zoals het goddelijke dat van ons verlangt". Het gilde noemt zich een broederschap waarin men in een sfeer van wederzijds respect en verdraagzaamheid samenkomt en elkaar helpt om het hogere doel te bereiken. Bij de zoektocht naar het Goddelijke Principe wil het gilde fungeren als een forum van ideeën en op zogenaamde Ringbijeenkomsten wordt er gepraat over zaken van voornamelijk esoterische aard. De organisatie stelt nadrukkelijk geen politieke lobby of serviceclub (netwerken zoals de Rotary of Lions) te zijn en beweert in de schoot van het gilde niet aan politiek te doen en er zelfs niet over te praten. Maar zoals vaker bij clubs die dit zo nadrukkelijk beweren is er alle reden voor argwaan.

Nazistische busschieters
Het Sint-Andriesgilde is in 2002 opgericht als de zogenaamde geestelijke opvolger van de 'Ghezellen van den Busschieters' die van 1521 tot 1873 in Dendermonde actief waren. Schuttersgilden werden vanaf de Middeleeuwen gevormd ter verdediging van een stad, de 'bus' staat hier voor 'donderbus', een voorloper van het latere geweer. Het nieuwe gilde heeft een Beheerraad van drie personen. Eén daarvan is de Russische nationaliste Svetlana Valerievna Petrova, die in 2000 optrad als spreekster op een bijeenkomst van de extreemrechtse Vlaamse Jeugd Mechelen en op het adres woont waar het gilde officieel is gevestigd. Daar woont ook het meest prominente lid van de Beheerraad: Kris Roman. Roman is al lang actief bij diverse fascistische clubs en blaadjes. Zo was hij ondermeer kandidaat-raadslid voor het Vlaams Blok en gemeenteraadslid voor het Belgische Front National. Roman treedt regelmatig op als spreker bij bijeenkomsten van neonazi's en deed dit in Nederland op diverse bijeenkomsten van de Nederlandse Volks Unie (NVU) in 1998, 1999 en 2000. Tijdens één van deze toespraken riep dit Belgische NVU-lid op tot het vernietigen van synagogen en beweerde hij dat joden zelf de Tweede Wereldoorlog hebben uitgelokt. Op een NVU-bijeenkomst in april 1999 ter herdenking van de 110e geboortedag van Adolf Hitler was Roman, met ondermeer Joop Glimmerveen, ook één van de sprekers. Bij die gelegenheid noemt Roman Hitler de grootste man uit de geschiedenis en beweert hij dat sinds 1945 de duisternis in Europa de macht overnam. Met een omfloerste verwijzing naar joden, die hij 'Gremlins' noemt, zegt Roman ondermeer: "Ze vernietigen beschavingen, zijn vreselijk kwaadaardig, vies van water, smeden complotten tegen de mensheid, overheersen de aarde, domineren onze regeringen, zijn de gezanten van het kwaad, listig en verraderlijk als een slang, harteloos en moorddadig. Ze zijn geschapen door het absolute kwaad en verantwoordelijk voor al de ellende en al het bloed dat de aarde de laatste tijd gekend heeft. Europa moet stoppen met het hebben van medelijden met dat volk dat de geschiedenis honderdtachtig graden omdraait, omdat het financieel interessant is. Geen compassie met parasieten". Over de 'vreemdelingen' in Europa heeft Roman ook een uitgesproken mening: "Hand in hand terug naar het eigen zand". Volgens hem kan de 'grote kudde' in beweging gebracht worden door enkelen: "Daarom moeten wij nationalisten, nationaal-socialisten, de kleine kudde zijn. Wij moeten degenen zijn die de anderen wakker schoppen". Van de aanwezigheid en toespraken van 'kameraad Kris Roman' op de NVU-bijeenkomsten is uitgebreid verslag gedaan in de blaadjes van de NVU. In 2001 is Roman aanwezig bij een bijeenkomst van Stormfront Nederland in een café in Papendrecht. Omdat de aanwezigen 'Sieg Heil' roepen en de Hitlergroet brengen beëindigt de zaaleigenaar de bijeenkomst en zet de nazi's op straat. Roman onderhoudt ook connecties met de nazistische weduwe Rost van Tonningen-Heubel, zo leverde hij een bijdrage aan het blaadje van haar kring Consortium de Levensboom. In 2003 is Roman veroordeeld vanwege de racistische inhoud van artikelen die hij publiceerde in Nationale Liga en De Waarheid, twee Belgische fascistische blaadjes waar Roman bij betrokken is. Volgens de spirituele kalender op de Religie en Mystiek-website organiseert De Aloude Sint-Andriesgilde van Dendermonde in november een jaarlijkse barbecue met 'esoterische schieting', een occulte handeling voor ingewijden. Informatie hierover is via het adres van Kris Roman te verkrijgen. In 1997 organiseerde Roman bij hem thuis ook al een barbecue. Maar daar waren slechts aanhangers en vrienden van het nazistische Odal Aktiekomité welkom.

Spirituele reis
De Aloude Sint-Andriesgilde van Dendermonde publiceert in haar Gildereeks regelmatig 'geschriften' van diverse auteurs. Daarbij stelt het gilde dat de ideeën in deze publicaties niet persé het gedachtegoed van de organisatie zelf weerspiegelen, maar dat het van belang is om bij de zoektocht naar het Goddelijke Principe steeds weer de eigen gedachte en de gedachte van anderen die op weg zijn naar het Goddelijke Principe te onderzoeken. De publicaties zijn slechts bedoeld om de eigen gedachten te evolueren. De teksten in de gildengeschriften zijn over het algemeen ultraconservatief en propageren bijvoorbeeld een zeer traditionele man-vrouwverhouding. Kris Roman is auteur van diverse gildengeschriften. Een andere opvallende auteur in de Gildereeks is Koenraad Logghe die in een geschrift uitleg geeft over de historische achtergronden en symboliek van de schuttersgilden. In deze uitgave bedankt het gilde hem voor de vele raadgevingen die zij van Logghe mochten ontvangen en spreken de wens uit in de toekomst nog veel van hem te leren en Logghe ook te kunnen begroeten in de Ring. Een andere auteur in de reeks is David Pattyn, een activist van het Vlaamse Odal Aktiekomité die in 1998 op een NVU-bijeenkomst een dankbetuiging voorlas van Hervé van Laethem (zie verder). Ook schreef hij in de Politieke Soldaat, het clubblad van het Aktiekomité. De vanuit het nazistische Aktiefront Nationale Socialisten (ANS) opgerichte Fundamentalistische Arbeiders Partij gaf in Nederland een blad uit met dezelfde naam en het ANS onderhoudt dan ook goede contacten met de Belgische kameraden van het Aktiekomité. De militante en gewelddadige nazi's van het Odal Aktiekomité keerden zich enige jaren geleden tegen de gematigde koers van het Vlaams Blok, wat blijkbaar niet zachtzinnig ging. Leden van het Aktiekomité zijn naar aanleiding van de politieke meningsverschillen beticht van het vernielen van eigendommen van Vlaams Blokkers en Pattyn moest voor de rechter verschijnen vanwege het vernielen van de auto van Vlaams Blok-voorzitter Vanhecke. Volgens de statuten van De Aloude Sint-Andriesgilde van Dendermonde is één van de doelstellingen het onderzoeken en bespreken van middeleeuwse en oudheidkundige gebruiken, tradities, geschriften en liederen. Gezien het voorafgaande is bij een aantal gildebroeders de belangstelling voor een bepaald deel van de recente geschiedenis en haar gebruiken en tradities in ieder geval al goed ontwikkeld. Enige tijd geleden verkondigde De Aloude Sint-Andriesgilde dat zij in augustus een sprituele reis ging ondernemen waarbij Walter Siepman, hoofdredacteur van Religie en Mystiek, op zou treden als reisleider. Informatie over deze reis was via Kris Roman te verkrijgen. Begin augustus maakte Siepman een reis met een aantal Vlamingen naar Dartmoor, waarheen Religie en Mystiek samen met Stephen Cox spirituele pelgrimages organiseert. Op moment van schrijven is niet bekend of het hier inderdaad de reis met leden van het gilde betrof. In ieder geval is Siepman tijdens deze reis ondermeer vergezeld door Stefaan van den Eynde, contactpersoon van de Antwerpse kern van de Werkgroep Traditie.

Dag van het Europese boek

Met het toetreden van De Aloude Sint-Andriesgilde van Dendermonde tot de innercircle van de vrienden van Religie en Mystiek verbindt het blad zich opnieuw met een organisatie die zich weliswaar niet expliciet extreemrechts profileert, maar waarvan het leiderschap wel bestaat uit neonazi's en/of rechtsextremisten. Door te participeren in de Dag van het Europese boek laat Religie en Mystiek blijken er geen enkele moeite mee te hebben om een inhoudelijke bijdrage te leveren aan een bijeenkomst van Vlaams Blokkers en nieuwrechtse fascisten. Het lijkt er op dat Religie en Mystiek het contact met Vlaamse rechtsextremisten en fascisten uitbreidt en verdiept. Wellicht treedt de Werkgroep Traditie van Koenraad Logghe hierbij op als intermediair. Of het blad door haar relatie met het Sint-Andriesgilde en het recente optreden op een extreemrechtse bijeenkomst de poorten nu nog wijder open zet voor rechtsextremisten en fascisten zal de toekomst leren.

* Gildebroeders zijn van oorsprong Middeleeuwse organisaties die zich op lokaal niveau in beroepsgroep (ook bv. schutters) organiseerden.

(1) Het spirituele blad Religie en Mystiek wil een podium zijn voor ongebruikelijke en gemarginaliseerde opinies en meningen. Het doel is om hierdoor meer begrip te kweken voor elkaars gezichtspunten en visies op mens, samenleving en religie. Een nobel streven maar het blad laat over het algemeen na de politieke context van de gepresenteerde omstreden auteurs en levensvisies te benoemen. Dat daarbij structureel ruimte wordt geboden aan bedenkelijke organisaties en personen is uitvoerig belicht in de artikelenreeks 'De mystieke vrienden van een spiritueel blad' in Alert! nr. 2, 3, 4, jaargang 7, 2003 met in nr. 3 en 4 informatie over respectievelijk Stephen Cox en Koenraad Logghe. Zie ook 'Religie en Mystiek prijst occulte racist' in Alert! nr. 2, jaargang 8, 2004. De artikelen zijn ook te vinden op http://www.xs4all.nl/~afa/alert/

(2) Nieuwrechts is een niet-partijpolitieke extreemrechtse, nationalistische stroming die een meer intellectuele benadering van ultrarechtse politiek nastreeft. Doel is om extreemrechtse theoriën uit de taboesfeer te halen waarin ze na WO II terecht zijn gekomen. Middels 'herformulering' en 'herinterpretatie' wordt getracht fascistische denkbeelden zo te verpakken dat ze acceptabel lijken waardoor extreemrechts mee zou kunnen doen aan het publieke, politieke debat. Deze politieke stroming maakt in de openbaarheid een niet op racisme maar op cultuur gebaseerd onderscheid tussen mensen en cultuurvermenging is in de nieuwrechtse optiek uit den boze. Aanhangers strijden voor een 'Europa van de volken' en proberen met hun eigen politieke agenda aan te haken bij thema's als de bevrijdingsstrijd van diverse bevolkingsgroepen (zoals Koerden, Indianen en Basken), ecologie, anti-Amerikanisme, anti-globalisme en het Germaanse heidendom. Zie ook Alert! nr. 1, jaargang 3, 1999 en Alert! 1, jaargang 7, 2003.

(3) Lindtner publiceerde over zijn revisionistische ideeën die voor een belangrijk deel overeenkomen met het gedachtegoed van het Institute for Historical Review. Dit 'instituut' werkt aan een 'revisie' van de gangbare historische opvattingen over het nazisme en de Holocaust. De revisionisten van het instituut proberen zogenaamde wetenschappelijke bewijzen te verzamelen waarmee ze willen aantonen dat de gaskamers in de vernietigingskampen in WOII niet bestaan hebben, het aantal vermoorde joden lang niet zo groot is als altijd wordt beweerd en dat het Duitse volk ook vreselijk heeft geleden onder de oorlogsmisdaden van de geallieerden.

(4) Het Wies Moensinstituut doet onderzoek naar het nationalisme en de 'Nederlandse volksgemeenschap' en beheert een archief en documentatiecentrum over de nationalistische Vlaamse dichter Wies Moens. Deze stichtte in 1931 samen met de fascist Joris van Severen het Verbond van Dietse nationaalsolidaristen (Verdinaso). Moens streefde naar het Dietse volksnationalisme, gebaseerd op de natuurlijke Germaanse oorsprong van de Nederlandse volksgemeenschap en naar principiële zuiverheid en trouw aan de idee van een natuurlijke, organisch geordende gemeenschap. Om zijn doel, de vereniging van Nederlandstalige gebieden tot een Groot-Nederland, te bereiken collaboreerde Moens uit opportunistische overwegingen, net als veel andere Vlaamse nationalisten, met de Duitse bezetter. Hij verzette zich echter tegen de vorming van een Groot-Germaans Rijk door de Duitsers, waardoor hij aan het eind van de oorlog moest onderduiken. Vanwege zijn Vlaamse nationalistische activiteiten en zijn collaboratie is hij na de oorlog ter dood veroordeeld maar wist aan zijn straf te ontkomen door naar Nederland te vluchten. Het Wies Moensinstituut is een verzamelplek voor extreemrechts. De advocaat Edwin Truyens is voorzitter van het instituut. Truyens tekende voor het basisprogramma van Were Di, is voormalig leider van het Nationalistisch Studenten Verbond en medestichter en partij-ideoloog van het Vlaams Blok. Een ander bestuurslid van het Moensinstituut is het Vlaams Blok-gemeenteraadslid en oud-medewerker van 't Pallieterke Marc Joris. Andere leden van het instituut zijn ondermeer het Vlaams Blok-gemeenteraadslid Paul Meeus en de Nederlander Oscar Hendriks, die onder andere bestuurslid is geweest van het extreemrechtse katholieke splinterpartijtje Nederlandse Christen Democraten.

(6) De redactie van TeKoS (Teksten, Kommentaren, Studies) heeft altijd bestaan uit rechtsextremisten zoals Luc Pauwels, mede-oprichter van het Vlaams Blok, de voormalige SS'er Frans de Hoon, Vlaams Blokker Erick Arckens, Voorpost-lid Peter Logghe en Hildegonde de Bois van de Werkgroep Delta en Studie en het Coördinatiecentrum Joris van Severen, een organisatie die de nagedachtenis aan de Belgische fascist van Severen in ere wil houden. Vouloir is het theoretische blad van de organisatie Synergies Européennes die is opgericht door Robert Steuckers, voormalig kopstuk van GRECE. Steuckers kon zich niet langer verenigen met het gedachtegoed van GRECE en vormde deze nieuwe, meer extreme organisatie (zie verder Alert! 1, jaargang 7, 2003). Terre et Peuple is een Franse heidense volksnationalistische organisatie die strijd voor het behoud van de culturele identiteit van het Franse volk. De organisatie is opgericht en wordt geleid door Pierre Vial. Hij is een voormalig kopstuk van GRECE, jarenlang vooraanstaand lid van het Franse Front National, daarna actief bij de FN-afsplitsing Mouvement National Républicain van Bruno Mégret en tegenwoordig steunt hij Le Pen weer. Zie ook Alert! nr. 1, jaargang 3, 1999 en Alert! 1, jaargang 7, 2003.

(7) 't Pallieterke is een extreemrechts opinieblad dat al meer dan vijftig jaar bestaat. Het laatste decennium is het blad vooral fan van het Vlaams Blok, wat niet zo verwonderlijk is want belangrijke Vlaams Blokkers, zoals Gerolf Annemans en Marc Joris, maakten deel uit van de redactie.

Stephen Cox gevaarlijk

Rectificatie

Irina Willemse

terug naar inhoud