Verzet tegen het beleid van Verdonk Interview met een ketchupactiviste

AFA-LS

Op 16 juni werd Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) in Amsterdam tijdens de opening van een tentoonstelling over gastvrijheid en migratie besmeurd met ketchup. De twee vrouwen die deze actie hebben uitgevoerd werden direct gearresteerd. Na door de media, het openbaar ministerie (OM) en de Tweede Kamer te zijn gecriminaliseerd werden zij veroordeeld tot 18 dagen cel, waarvan 7 voorwaardelijk. Alert! sprak met een van de ketchupactivistes en vroeg haar naar het hoe en waarom van deze actie.

"Waarom ik deze actie heb uitgevoerd? Ik heb zo veel redenen. Een daarvan is dat ik met deze actie op een ludieke manier de absurditeit van de situatie aan de kaak wilde stellen. Minister Verdonk opent een tentoonstelling in het Bijbels Museum waarin de gastvrijheid tegenover de vreemdeling en migratie als een toegevoegde waarde voor de samenleving centraal staan, terwijl haar vreemdelingenbeleid het tegenovergestelde ervan inhoudt. Maar ik ben ook ernstig bezorgd en verontwaardigd over het vreemdelingenbeleid van Minister Verdonk. Haar beleid is niet alleen vernederend voor heel veel mensen maar brengt ook hun existentie in gevaar. Ze worden gestigmatiseerd omdat ze geen status of papieren hebben, ze worden hun huizen uitgezet hoewel ze hier al jaren wonen, ze worden opgesloten terwijl ze niets misdaan hebben; en tenslotte worden ze gedeporteerd naar landen waar ze niet veilig zijn, geen perspectieven hebben en vaak niets of niemand om weer naar terug te gaan. Of naar landen waar ze niet eens vandaan komen! Ik betreur het dat zulke praktijken in onze samenleving mogelijk zijn. Realiseert men zich hier, dat er mensen vermoord, verkracht of gemarteld kunnen worden als Minister Verdonk en haar aanhang ze het land uitzetten?!
Ik heb de actie ook gedaan omdat er zo veel mensen zijn die niet stil staan bij de gevolgen van het, in mijn ogen, onmenselijke beleid. Zij beseffen niet wat er elke dag in dit land migranten en migrantes wordt aangedaan. Dat vind ik schrikbarend. Met deze actie wilde ik de aandacht van deze mensen trekken. Om ze wakker te schudden. Om hen te laten nadenken over wat er allemaal gebeurt. Een andere reden was ook wel om op een andere manier de aandacht van de Minister zelf te trekken. Mijn ervaring is dat zij amper tot helemaal niet reageert op de hele discussie die aan de gang is op dit moment. Zij reageert niet op de tegenargumenten, protesten, verzoeken en de maatschappelijke onrust die is ontstaan als gevolg van haar harde beleid. Met mijn actie wilde ik laten zien dat ik er ontzet over ben hoe zij nu bezig is."

Er zijn ook mensen met kritiek op de actie. Zo zou het laf zijn om je naam niet te noemen.

"Sommige mensen vinden het raar dat je een politiek protest uit en vervolgens je naam niet zegt. Ik vind dat niet terecht. Ik koos ervoor om anoniem te blijven omdat mijn identiteit er totaal niet toe doet. Ik heb kritiek geuit op het beleid. Ik deed dat niet alleen namens mezelf maar ook namens al die mensen die mijn mening delen en dat zijn er heel veel."

Er zijn ook mensen die beweren dat je met deze actie het gevoel voor de tijdgeest verloren hebt. Na de moord op Pim Fortuyn zou een dergelijk actiemiddel niet meer ingezet kunnen worden.

"Dat vind ik onzin. Het verzet tegen het beleid van Verdonk dient verschillende vormen aan te nemen. Dit soort acties heeft altijd bestaan en het moet ook zo kunnen blijven. Het is een gegeven dat de moord op Pim Fortuyn geen enkel verband houdt met de taartactie die hem 2 maanden eerder trof. Maar omdat ik me er ook wel bewust van was dat het taarten van politici op dit moment daarom gevoelig ligt, heb ik bewust gekozen om ketchup te gebruiken en niet een taart. Juist omdat ik er rekening mee hield wat er in het verleden is gebeurd. Ik vind dat het niet mag gebeuren dat er een dergelijk ongezond politiek klimaat ontstaat, wat helaas nu het geval is, dat dit soort acties niet meer kunnen. Veel mensen zijn op dit moment het gevoel voor perspectief kwijt. Als het 'ketchuppen' van iemand wordt beschreven als terrorisme en een staatsgevaarlijke act, dan kun je net zo goed stellen dat het systeem dat democratie genoemd wordt, een dictatuur is. Je komt op een volkomen ongevaarlijke manier voor je mening op en wordt ervoor aan de schandpaal genageld en vervolgens opgesloten. Waar lijkt het op?"

Noel Godin, een beroemde taartgooier uit België, vertelde naar aanleiding van de actie dat je mensen nooit met een rode substantie moet besmeuren.

"Ja, dat stuk heb ik ook gelezen. Sommige mensen vinden dat ketchup op bloed lijkt. Maar Noel Godin komt uit België, daar ligt de situatie anders. Juist in verband met de gevoeligheid van de taartactie tegen Pim Fortuyn vond ik dat je hier een taart niet als actiemiddel moet inzetten. Voor mij is ketchup gewoon een variatie op een taart en het had net als bij het taarten het Esperanto voor de lachspieren moeten zijn. Helaas waren de reacties daarop echter totaal overdreven. Vroeger gooide men bij protestacties met rotte tomaten en niemand schreeuwde dat het op bloed leek."

De actie heeft heel veel media aandacht opgeleverd. Ik neem aan dat er heel veel verzoeken zijn geweest voor het afnemen van interviews?

"Van de verklaring die ik heb afgegeven is haast niets in de pers verschenen. Zo bleven de motieven achter de actie grotendeels onbelicht. Dat was heel frustrerend. Hoewel natuurlijk een ieder zich wel voor kan stellen waarom nou juist Verdonk het doelwit van een actie was geworden. Aan de andere kant kwamen er later wel wat vragen van kranten om interviews af te nemen. Ik ben daar niet op ingegaan omdat ik bevreesd was dat de kranten in kwestie enkel sensatie gerichte verhalen wilden publiceren om zo meer lezers aan te trekken. Ik ben niet blij met de toon die veel kranten hebben aangeslagen. De media hebben een grote rol gespeeld bij de hele hetze die rondom het ketchupincident was ontstaan door ontzettend veel onzin te publiceren. Ik ben door hen tot een staatsvijandig monster en een gevaar voor de veiligheid van de samenleving gemaakt. Er werd aangenomen dat ik een geweldpleger zou zijn en banden zou hebben met gevaarlijke organisaties. Ik heb zelfs over mezelf gelezen dat ik in staat zou zijn tot moord."

Niet alleen de kranten hebben een dergelijke toon aangeslagen. De Officier van Justitie heeft gezegd dat jouw activisme neigt naar terrorisme.

"Ik moet zeggen dat toen ik van mijn advocate hoorde dat in mijn zaak de afdeling terrorismebestrijding van het Landelijk Parket betrokken was dit absurd en belachelijk op mij over kwam. Tegelijkertijd besefte ik dat ik deze "poppenkast" wel serieus moest nemen omdat ze dat echt serieus meenden. Ik vind dat compleet overdreven. Wat ik heb gedaan heeft niets met terrorisme te maken."

Aanvankelijk werd je na je arrestatie na 1 dag vrijgelaten met een dagvaarding op zak. Later ben je toch weer in voorarrest geplaatst. Hoe komt dat?

"Toen ik na de actie vrij kwam ontstond hierover een grote verontwaardiging in de Tweede Kamer. In een spoeddebat werd Minister Donner van Justitie op het matje geroepen. Ik werd beschouwd als een gevaar voor de democratie. Vrijwel alle partijen waren van mening dat het OM het besluit van de rechter-commissaris naast zich neer had moeten leggen en daarmee dus ook het geldend recht. Ze vroegen zich af waarom het OM ons na de beslissing van de rechter-commissaris niet weer gewoon had meegenomen. Met deze houding is de Tweede Kamer juist zelf een gevaar voor de democratie. In mijn ogen is onder deze druk het OM in hoger beroep gegaan tegen de beslissing van de rechter-commissaris. Zo zijn de opgewonden politici en media tevredengesteld. Ik vind het angstaanjagend dat de Tweede Kamer aan de hetze heeft bijgedragen. De rechter-commissaris heeft professioneel gehandeld door de zaak neutraal te beoordelen zoals dat hoort. En toen kwam de hetze van de politiek. Ik vind het een teleurstelling dat ook de linkse partijen vonden dat we ondanks alles hadden moeten blijven vastzitten. Doordat de Tweede Kamer zich inhoudelijk met de zaak ging bemoeien heeft het geheel een bizarre wending genomen. Nog voordat de rechter een oordeel uit kon spreken was ik al publiekelijk veroordeeld. De trias politica heeft in dit geval te wensen over gelaten. De rechter is in mijn ogen niet tot een eerlijk oordeel gekomen en heeft, zo lijkt het, niet het lef gehad de publieke opinie naast zich neer te leggen."

Ga je in hoger beroep tegen je veroordeling?

"Ja, ik vind dat ik dit niet op mij kan laten zitten. Ik vind de straf compleet disproportioneel! Ik wil niet dat de trend doorzet dat je voor dit soort ludieke acties zulke hoge celstraffen opgelegd krijgt. Dat is nog nooit eerder voorgekomen. Daarom vind ik het belangrijk om ook op deze weg de strijd voort te zetten. De rechter heeft een straf van 18 dagen opgelegd, waarvan 7 voorwaardelijk. De 11 dagen onvoorwaardelijk komt precies overeen met de duur van mijn voorarrest. Het was dus eigenlijk de makkelijkste oplossing. Daarnaast voel ik me ook misbruikt in de hele discussie. Ik moest een modelfunctie vervullen. De Officier van Justitie heeft gezegd dat aan de hand van het ketchupincident een nieuwe norm gesteld moest worden. Acties tegen politici waarbij sprake is van fysiek contact moeten tot het verleden behoren en worden voortaan als een zwaar misdrijf gezien. Daar ben ik het niet mee eens. Als politicus of politica ben je een publiek figuur en als je een controversieel hard beleid voert waar veel mensen niet achter staan, moet je er rekening mee houden dat je van alle kanten kritiek en protest oogst."

Toen je in het Huis van Bewaring in Breda zat, heb je toen aan de andere gevangenen verteld waarom je vast zat?

"Ja, dat was heel grappig. Toen ik er aankwam en er naar mijn naam gevraagd werd gaf ik mijn NN nummer. Iedereen wist meteen wie ik was! De bewakers vonden het heel spannend dat ze 'de ketchupdame' mochten hebben. Toen ik later contact met andere gevangenen kreeg heb ik alleen maar enthousiaste reacties ontvangen. Ze vonden het supertof eigenlijk. Ik kan het niet anders zeggen. In de gevangenis kreeg ik ook onwijs veel post van mensen die de actie en het doel erachter steunden. Ik heb ook post ontvangen van mensen die ik niet eens ken. Dat heeft nog eens bevestigd dat er heel veel mensen zijn die ook achter de actie en het actiemiddel staan."

Wat moet er volgens jou nu gebeuren om het protest tegen het vluchtelingenbeleid vorm te geven?

"Ik hoop dat de mensen zich geen angst aan hebben laten jagen door de gang van zaken rondom deze actie. Dat was namelijk de bedoeling van de hele hetze voorafgaand aan het proces. Het was bedoeld om mensen te ontmoedigen zich tegen het beleid of het systeem te verzetten. Maar we moeten niet opgeven. We moeten ons niet bij de situatie neerleggen en slechts eens in de zoveel tijd onze mening kenbaar maken in een stemhokje. Het is belangrijk dat de politieke protesten door blijven klinken. Maar naast het uiten van protest is het ook belangrijk om praktische hulp te bieden aan vluchtelingen. Iedereen die het met het beleid niet eens is zou tot actie over moeten gaan. Probeer uitzettingen te voorkomen. Bied geïllegaliseerden zwart werk aan. Geef hen onderdak. De situatie is momenteel nijpender dan ooit."