cultuur

Popularisering van bevuilde symboliek

John Postma

"Het idee van nationaal-socialisme zit in ons hoofd. Totenkopf! De ridders van kasteel Wewelsburg, strijders van de dood voor een nieuw tijdperk!" Met deze woorden maakt de Russische neonaziband Wewelsburg duidelijk welke plek het Duitse slot Wewelsburg en de SS in hun visie inneemt. Maar niet alleen de burcht speelt in extreemrechtse kringen een rol, ook het ornament, de zwarte zon, dat in de vloer van de noordtoren is gemetseld geniet in vele subculturen populariteit. Oude symboliek die door de jonge geschiedenis is besmeurd met bloed.

Kasteel Wewelsburg
Wewelsburg
SS-centrum

In Bladel hing tijdens een concert van Seigneur Voland een doek met een afbeelding van de zwarte zon op het podium, 2004
Zwarte Zon Bladel
Middelpunt
In de visie van Himmler moest de Wewelsburg het centrale punt worden van het Arische rijk. Tussen 1940 en 1942 werden er plannen gesmeed om het gelijknamige dorp te verhuizen en om de Wewelsburg tot enorm object te maken met zalen, galerijen, torens en muren met de noordelijke toren als middelpunt. Diverse architecten en spirituele raadgevers werden aangeboord om het megalomane plan van Himmler uit te voeren, maar door het verloop van de oorlog zijn de plannen nooit volledig voltooid. In dit streven naar uitbreiding werd niets of niemand ontzien. Toen Himmler op een morgen uit zijn raam keek en zag dat op een stukje land, nabij de burcht, zigeuners neerstreken, liet hij onmiddellijk de SS aanrukken om de zigeuners te deporteren. Zij bleken 'een vlekje' te zijn in het vrije uitzicht van Himmler.
Op enkele kilometers van het kasteel werd in 1939 het concentratiekamp Wewelsburg ingericht, vernoemd naar het gelijknamige dorp. Echter, op last van de SS-leider werd de naam van het kamp omgedoopt in concentratiekamp Niederhagen. Himmler wilde op geen enkele wijze een negatieve associatie maken met zijn centrum. Gevangenen uit dit kamp werden ingezet om de plannen van Himmler te realiseren. Vele mensen vonden hier de dood door uitputting, mishandeling en standrechterlijke executies. Overigens is concentratiekamp Niederhagen een ondergeschoven kindje geworden in de geschiedenis van de Wewelsburg. Op de plek waar vroeger het kamp heeft gestaan, staat nu een woonwijk. Slechts een gebouw en een klein monument herinnert nog aan de verschrikkingen.

Een badge van de zwarte zon op een petje van een deelnemer aan de NVU-demonstratie in Venlo, 26 september 2009
Zwarte Zon Venlo
Esoterie

Een vlag met de zwarte zon wordt meegedragen tijdens een demonstratie van de NVU, Oss, 7 april 2007
Zwarte Zon Oss
Zwarte zon
'Zwarte twaalf-armige heilige zon, rijs, rijs, heilige zon', brult de zanger van de Zweedse Black Metal-band Marduk in een van hun nummers. Bedoeld wordt de zwarte zon, het symbool dat ook in de vloer van de noordtoren is gemetseld. Net zoals bij de Wewelsburg is ook dit symbool omgeven met mystiek. Een van de personen die heeft bijgedragen aan de mist rondom het symbool is de al eerder genoemde Karl Maria Willigut. In zijn geschriften schrijft hij over een heilige zon met de naam Santur. Enkele van zijn volgelingen interpreteerden deze zon als een zon die 230.000 jaar geleden heeft geschenen over de Hyperborea. Een sprookjesland in het hoge noorden aan de rand van de aarde, waar altijd de zon schijnt en waar men volmaakt gelukkig leeft. Santur wordt als bestaande uitgedoofde ster, dus onzichtbaar, gezien, die als zwarte zon nog steeds intelligentie zou uitstralen. Diverse geschriften uit de oudheid spreken wel vaker over de zwarte zon, soms in bedekte termen. In de bijbelse betekenis verschijnt de zwarte zon, door middel van zonsverduistering, toen Jezus aan het kruis stierf en zijn geest weer terugkeerde naar zijn vader. Helena Blavatsky, grondlegger van de theosofie, sprak in haar boek "The Secret Doctrine" ook over de zwarte zon. Zij beschreef dit als centrale zon in het melkwegstelsel, een ongezien en mysterieus punt en altijd als verborgen centrum aanwezig. Deze donkere zon staat voor energie die gelijk is aan de oerknal en wordt gezien als centrum van de galaxy en het universum. Ook in het oude Egypte en bij het volk de Sumerians komt de zwarte zon als symbool voor.

Heropleving

Besmeurd

(uit: Alert!, nummer 4, december 2009. Alert! is een uitgave van de Anti-Fascistische Actie Nederland - AFA)