omgevallen boekenkast

Redactie Alert!

In deze rubriek boekentips waarvan wij denken dat ze van belang zijn voor Alert!-lezers. Boeken, brochures en soms tijdschriften en krantjes, uitgegeven in het Engels, Duits of Nederlands, allemaal recent verschenen en vrijwel allemaal te koop of te bestellen in de betere politieke boekhandel. Als er geen taal staat aangegeven staat, is het boek in het Nederlands.

'Smalle marges, de Nederlandse advocatuur in de Tweede Wereldoorlog', door Joggli Meihuizen. De rol van de advocatuur tijdens de Tweede Wereldoorlog was altijd in nevelen gehuld, of beschikbare literatuur gaf juist het beeld dat het tijdens de oorlogsjaren functioneerde alsof er niets aan de hand was. De werkelijkheid was anders. Hoe was de houding van de advocaten ten opzichte van de anti-Joodse maatregelen? Welke advocaten zijn na afloop van de Tweede Wereldoorlog gezuiverd of berecht? Rechtshistoricus Meihuizen, verbonden aan het NIOD, besteedt in dit boek aandacht aan de dilemma's waarvoor advocaten kwamen te staan en gaat uitvoerig in op de ethische aspecten die verbonden zijn aan het optreden van de advocatuur. Op de omslag vader en zoon Moresco, die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen zaten in Barneveld, Westerbork en Theresienstadt. Uitgeverij Boom. € 29,90

  Bolano  
'Het Derde Rijk', door Roberto als een van de grootste en oorspronkelijkste schrijvers van de Latijns-Amerikaanse literatuur. Deze in dagboek geschreven roman is een nagelaten werk van hem en gaat over de Duitse Udo Berger die kampioen is van de wargame Het Derde Rijk. Als hij op vakantie gaat naar de Spaanse kust om zich voor te bereiden op de competitie ontmoet hij een mysterieuze man, wie hij het spel leert spelen. De man, die 'de Verbrande' wordt genoemd, blijkt talentvol en mogelijk beter in het spel dan zijn leraar. De Verbrande neemt het spel te serieus en de grens tussen fantasie en realiteit wordt angstaanjagend wazig. Kenners noemen deze roman en duistere elementen. Uitgeverij Meulenhoff. € 19,95

  HhhH  
'HhhH, Himmlers hersens heten Heydrich', door Laurent Binet. Nazikopstuk Reinhard Heydrich, alias de beul van Praag' en 'het blonde beest', is uitvinder en uitvoerder van de Shoah, en een van de wreedste nazi's die het Derde Rijk kende. Hij was de chef van Eichmann en de rechterhand van Himmler. Bij de SS noemden ze hem 'HhhH'. In mei 1942 wordt hij in Praag in zijn open Mercedes getroffen door een granaat, en Heydrich bezwijkt 8 dagen later aan zijn verwondingen. De granaat is geworpen door de Tsjechische parachutist Jan Kubis en als represaille worden twee Tsjechische dorpen met de grond gelijkgemaakt, honderden en duizenden vrouwen en kinderen afgevoerd en vergast. Alle personages die in dit boek voorkomen hebben bestaan of bestaan nog steeds, alle feiten die worden verteld zijn waargebeurd. Maar achter de beschrijving van de aanslag vindt een andere strijd plaats: die tussen fictie en werkelijkheid. Uitgeverij Meulenhoff. € 19,95

'Agent Orange, de oorlogsjaren van Prins Bernard deel twee, de stadhoudersbrief ', door Erik Varekamp & Mick Peet. Na de jonge jaren, het huwelijk, de vooroorlogse jaren en oorlogsjaren deel 1, nu het tweede deel van de satirische weergave van het levensverhaal van Bernard in de oorlogsjaren, waarin de beruchte 'Stadhoudersbrief ' wordt behandeld. Zoals bekend is die Nederland te worden, als die in samenspraak met de Engelsen de bezetting van Nederland opheft, nooit opgedoken. Maar waarom is er dan sprake van zo'n brief, en van het 'Stadhoudersplan'? Door wie en met welk doel is dat de wereld in geholpen? Het is jarenlang geloofwaardig bevonden, omdat zo'n soort voorstel precies in die tijd paste; in 1942 was Hitler nog aan de winnende hand en was een ommekeer niet in zicht. Meerdere invloedrijke politici en andere betrokkenen zinspeelden al op een nieuwe relatie met het Derde Rijk. In dit stripverhaal Bernards capriolen in die tijd, met van gebeurtenissen achterin het boek. In voorbereiding is oorlogsjaren deel 3, de affaire King Kong. Uitgeverij van Praag. € 19,95

'Silvio, modern leiderschap', door Anne Branbergen & Martin Simek. In 1994 geloofden weinigen dat de rijkste man greep naar de macht zou waarmaken. Toch is de zakenman en mediatycoon voor de ongelovige ogen van de wereld het gezicht hebben op Berlusconi geen vat, want hij dicteert ze zelf. Hoe dat precies in zijn werk gaat, wordt in dit boek ontrafeld. In de vorm van een dagboek volgen de auteurs Berlusconi een jaar lang op Een jaar waarin hem van alles overkwam: een aardbeving, een escortschandaal, een echtscheiding, een stortvloed aan processen wegens corruptie, banden met de maffia, belastingontduiking van Milaan). Maar niets bracht zijn positie als premier in gevaar. Wellicht heeft Silvio Berlusconi een nieuw tijdperk ingeleid, het tijdperk van het moderne leiderschap, dat op de kunst van de communicatie 19e in Rome en is correspondent voor diverse Nederlandse en Belgische media, Simek is de observeerder die nooit in politiek heeft geloofd. Uitgeverij de Bezige Bij. € 19,90

  Deception  
'State of Deception, The Power of Nazi Propaganda', door het United States Holocaust Memorial Museum. Een stoeptegel van een boek naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in Washington (die nog loopt tot oktober 2011) laat zien hoe de nazi's in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw een breed scala aan posters, kranten, massabijeenkomsten, film en radio gebruikten om miljoenen mensen te laten geloven in een nieuw Rijk. Een Wereldoorlog, die van Julius Streicher, eindredacteur van het antisemitische 'Ritualmord' is afgedrukt in het boek), is nog steeds fundamenteel in pogingen om genocide te voorkomen of te bestraffen. Zoals in de veroordeling in 2003 van 3 propagandisten (de eindredacteur van een krant en twee radiomakers) voor het aanzetten tot genocide in de aanloop naar de bloedbaden in Rwanda in de jaren negentig. Er staan bijzondere foto's en prenten in, ook geleverd door het NIOD en het Spaarnestad Fotoarchief uit Haarlem. Zo oorlogsverklaring van 1914 wordt gevierd. Als feestvierder zien we tussen de massa's mensen Adolf Hitler. Ook staan er talloze voorbeelden in hoe geallieerde legers jonge mannen ronselden om tegen 'de Hun' te vechten en ontbreken ook counterpropagandaposters niet. Het laatste hoofdstuk gaat over de denazificatie en het boek sluit af met een beschouwing over de frictie tussen vrijheid van meningsuiting en het aanzetten tot haat. Engels. € 28

december 2010 is het eenenzestig jaar geleden dat afscheid (1945-1949), waarin Nederland het opnam tegen Indische vrijheidsstrijders van Soekarno, kwam er na ruim driehonderd jaar een einde aan de koloniale overheersing. Voor veel Nederlanders was het verlies van de grootste Nederlandse De koloniale oorlog is meer dan een fotoboek. Het biedt verrassende, veelal onbekende foto's van een vergeten, dan wel verdrongen periode. Tijdens de Koloniale oorlog (politionele acties genoemd) werden niet alleen de geschreven media gestroomlijnd, ook foto's en journaalfilms werden gecensureerd. De Nederlandse Legervoorlichtingsdienst in Batavia (Jakarta) speelde een actieve Nederlandse fotografen en journalisten waren niet bepaald kritisch, velen volgden de richtlijnen van de censuur. Een behoorlijk aantal niet vrijgegeven foto's en ter plekke gemaakte foto's van Nederlandse dienstplichtige soldaten zijn echter bewaard gebleven. Uitgeverij Carrera. € 24,90

'De kalief van Amsterdam', Binnert de Beaufort. John Velo, gelauwerd televisiejournalist, raakt in een identiteitscrisis nadat hij 's nachts op de Amsterdamse Wallen gewelddadig wordt beroofd door een groep Marokkaanse jongens. De twijfels die hij al had over zijn werk nemen vanaf dat moment alleen maar toe. De monomane vrouwenjager Velo ziet zich plotseling geconfronteerd met de eenzaamheid van zijn bestaan. Zijn lethargie wordt verbroken wanneer 'probleemjongere' Omar bij hem aanbelt. Diens woede verschaft Velo een nieuwe missie in het leven. Ook Wendy Arends heeft een missie. De nuchtere politica uit Bloemendaal heeft zich ten doel gesteld de islam uit Nederland te verdrijven. Haar eigengereide optreden maakt echter krachten los in de politiek en de samenleving die zij niet meer kan beheersen. De kalief van Amsterdam is een satirische en trefzekere roman over de problemen van het moderne Nederland, door, volgens kenners, een van de origineelste schrijvers van dit moment. Uitgeverij Prometheus. € 18,95

'Demagogen Entzaubern. Im Betrieb. Am Stammtisch. Bei Michael Niedermair. Boekje met tips van de Oostenrijkse vakbond voor mensen voor wie 'Zivilcourage' niet enkel een woord is. In het Duits klinkt het allemaal wat urgenter, en het woord 'entlarven' zegt niet alleen iets over het werk dat gedaan moet worden, maar ook over de inhoud van de demagogie en het rechtspopulisme. Over de juiste argumenten en de belangrijkste argumenten, hoe de 'persoonlijke landkaart' te vinden (onze subjectieve weergave van de werkelijkheid), de drietrapsraket om een demagoog te ontmaskeren en hoe leer je van demagogen zonder er zelf in eentje te veranderen! En dan is er nog Julia, die seminars geeft in 'Kampfrhetorik'... Leidraad van het boek is de uitspraak van Berthold Brecht, vrij vertaald: "Moeilijkheden worden niet overwonnen door er over te blijven zwijgen". Duits. www.oegbverlag.at € 19,80

(uit: Alert!, nummer 4, december 2010. Alert! is een uitgave van de Anti-Fascistische Actie Nederland - AFA)