Column - Taalzuivering
Taalzuivering, het woord klinkt als een Holocaust en in zekere zin
is het een soort massamoord, maar dan op woorden. Doembeelden
genre "1984" duiken spontaan bij me op.
Puristen hebben er altijd al voor gezorgd dat mijn haren instinctief
overeind komen te staan. Die zielige mannetjes en vrouwtjes die
van de mensheid verwachten dat deze "zus of zo" is en zich "zus
of zo" gedraagt, terwijl ze daar zelf veelal niet eens tot in staat zijn.
Denk maar aan Hitler, die ook niet bepaald een toonvoorbeeld was
van zijn eigen Arische ideaal. Of aan priesters die "kuisheid" prediken,
maar zich ondertussen zelf vergrijpen aan onschuldige kinderen.
Voorbeelden te over, me dunkt. "Purity is for madman to make
onzuiverheid. En gelijk hebben ze, zuiverheid is een leugen en een
gevaarlijke op de koop toe. Maar het is meer, het is ook een verarming
van het menselijke leven op deze aardkloot, een verschraling
door de ongenadige uitroeiing van alles wat door de heren puristen
als "onrein" bestempeld wordt en dat kan heel ver gaan.
Sommige puristen zijn echter zo extreem belachelijk dat ze eerder
op mijn lachspieren werken, dan op gelijk welke andere spieren.
In het vorige stuk over het Vlaams-nationalisme hadden we het al
over het belang dat de prille Vlaamse Beweging hechtte aan het
promoten van een eigen standaardtaal. In mijn - behoorlijk moeilijke
- zoektocht naar wat ik als Vlaming dan wel moet beschouwen
als mijn "Vlaamse cultuur", struikelde ik over de "webstek" van
deze website pleiten voor een taalzuivering van het Nederlands:
weg met alle vieze vuile leenwoorden! En ook weg met alle dialecten
(wat oneindig jammer, want ik hou bijzonder veel van die
smoezelige, doorleefde "ondertaaltjes"). Geen Franse of Engelse
leenwoorden meer! En ook geen Latijnse! Hup, weg ermee! Hier
spreekt men zuiver Nederlands! "Jezus lieve help!" denk ik dan
spontaan, hoe moeten we dan nog vlot "communiceren", euh ...,
ik bedoel "praten en schrijven" en, euh ..., "ook telefoneren en
zo", maar ik weet niet of ik dat woord dan nog mag gebruiken (om
over "sms-en en mailen" nog maar te zwijgen). Probeer het maar
eens! De meest eenvoudige dagdagelijkse "communicatie" wordt
een onoverkomelijke ramp. Stel je bijvoorbeeld alleen maar al eens
voor dat je iemand op straat wil aanspreken om de weg te vragen.
Hoe begin je? "Excuseer, meneer ...", neen, dat mag niet! "Euh ...
Sorry, ..." Neen, mag ook niet, dat is Engels. "Shit!" Oeps, neen
dat mag ook niet! Ik zie me al staan met een rode kop, wanhopig
op zoek naar zuivere woorden, terwijl die toevallige voorbijganger
me aankijkt alsof ik net uit een gekkenhuis ontsnapt ben. Na een
pijnlijke stilte krijg ik eindelijk de volgende openingszin uit mijn
bek: "Zou u me even willen verontschuldigen... of euh ... verschonen..."
En dan begin ik ook te twijfelen aan die woorden (is
dat geen Duits leenwoord?) en ondertussen heb ik nog altijd niets
kunnen vragen en is de voorbijganger, na een meewarig hoofdschudden,
verder gewandeld. Wat een frustratie! Grrr! Ik bedoel:
wat een ergernis! Misschien moet ik het maar bij prehistorisch
gegrom houden, dat is ongetwijfeld het veiligst.
Na deze vruchteloze poging om de weg te vragen (waarbij ik stilletjes
bad dat de heer in kwestie niet het woord "via" zou gebruiken,
want dat woord versta ik natuurlijk niet meer) keer ik onverricht
ter zake weder huiswaarts om op het internet, euh, ik bedoel het
"wereldweb", op te zoeken of "verontschuldigen" wel puur genoeg
is voor mij. Het blijkt, althans volgens een bepaalde webstek,
"Middelnederduits" te zijn, dus ik hoop maar dat dit dan wel "ok"
is (Is dat oud genoeg voor ons? Politiek zuiver?), maar of "ok" wel
"ok" is, daar twijfel ik plots ook weer aan. U begrijpt beste lezer,
ik word er zo zoetjes aan "hoorndul" van, zoals we dat vroeger zo
mooi in het dialect mochten zeggen (zucht, die goede oude tijd).
Gelukkig bestaan er wel wat webstekken met woordenboeken voor
een goed en zuiver Nederlands taalgebruik (ik wou bijna "correct"
gebruiken). En een heleboel nieuwe woorden zijn dringend nodig
als je niet "antiek" wilt overkomen en als je wilt vermijden dat je
draken van teksten moet schrijven om uit te leggen wat je vroeger
is er gelukkig ook nog het woordenboek van de Bond Tegen
Leenwoorden. Daar gaan we. Zeg niet "cd" maar gebruik het woord
vliegende schotel bedoel ik, godver, dit is lastig. Al grasduinend
en "webzeilend" door het zuivere woordenboek ontdek ik dat
het dagdagelijkse woord "saus" vervangen moet worden door het
verouderde "doop". En een "olifant" is een "elp" (gelukkig zie je
die hier niet zo veel) en een "dolfijn" wordt gedegradeerd tot een
"meerzwijn". Ik hoop meteen maar dat de hele bevolking even
hard gaat blokken als ik, want anders kan ik met niemand meer
praten. Zeg dus niet "helikopter" maar "wentelwiek", niet "cornflakes"
maar "knispervlokken" en niet "dj" maar "platenruiter".
En als je wil gaan "joyriden" dan moet je een wagen "leenstelen".
dan weer van "rekentuig" wat de juiste benaming zou moeten worden
nog "omhooggevallen rekentuig" van hadden gemaakt, had ik nog
kunnen volgen). Woorden zoals "weeg" (voor "muur") en "gadem"
(voor kamer) zeggen me dan weer totaal niets. Blokken dus!
Bij "telefoon" (vroeg ik me zonet al af) staat gelukkig "toestel om
geluid over te brengen" of "verrespreker". Ik leer geduldig van
buiten: "Het toestel dat geluid overbrengt gaat, neem jij de verrespreker
even op?". Analoog daaraan (wilt u me verontschuldigen, ik
bedoel "schaalmatig" daaraan....) moet "televisie" vervangen worden
door "verreschouwer". Bij het opzoeken van het juiste woord
voor "analoog" kom ik langs "anaal", wat natuurlijk "aarslijk" moet
zijn. En langs "anarchisme" wat natuurlijk onmiddellijk moet vervangen
worden door "wetteloosheidstreven". Hum, de politieke
implicaties van de "taalzuivering" beginnen tot me door te dringen,
ik moet 1984 toch nog eens herlezen, bedenk ik terloops. Maar
goed, ik geef nog niet op.
Denkende aan welke woorden de gemiddelde mens zoal het meest
interessant vindt, zoek ik het woord "seks" op (kijk, ik schrijf het al
kan niet dus!). Tot mijn verbazing staat dat woord niet in het
woordenboek van de Bond Tegen Leenwoorden. Ik leer alleen dat
"seksuologisch" "geslachtskundig" moet zijn, maar dat is sowieso
een woord dat ik me niet kan herinneren ooit gebruikt te hebben.
Hallo daar? Wat moeten we daaruit afleiden? Dat de puristen van
de Bond geen "..." hebben? Of toch zeker niet meer over "..."
mogen praten? Gelukkig vind ik het juiste woord voor "..." wel
terug op "vlaamssiteje", dat is namelijk "geslachtsgemeenschap".
Oegh. Jakkes! Sorry, maar mijn goesting is meteen over! Ik geef er
bij deze officieel (ook nog geen zuiver woord voor beste Bond) de
brui aan. Ik probeer me een koppeltje Vlaams-nationalisten voor te
stellen dat het over het wel en wee van "mondelinge" en "aarslijke"
"geslachtsgemeenschap" heeft en ik houd het niet meer van het
lachen. Ik probeer nog even het voorgestelde alternatief "bijslaap",
maar dat ik gisteren goede "bijslaap" heb gehad, sorry, maar dat
klinkt niet echt spannend toch? Eerder slaapverwekkend. Nu ja,
van mannen die "daten" vertalen naar "uitgaan" (en "ingenieur"
naar "vernufteling") moet je natuurlijk niet veel verwachten. Nee,
jongens, dit gaat me echt te ver! Leve de taalonzuiverheid! Ik zou
de heren "succes" willen wensen met hun streven, maar helaas, dat
gaat niet. "Slaag wel!", dan maar, zou ik zo zeggen.
