De mystieke vrienden van een spiritueel blad (deel 3)

Pieter Zomers

Het spirituele blad Religie en Mystiek werkt nauw samen met de Brit Stephen Cox van de heidense organisatie Arktion Federation. In deel 2 in de vorige Alert! bleek dat Cox een nazistische achtergrond heeft. In dit derde en laatste deel over de mystieke vrienden van Religie en Mystiek blijkt dat het blad vaker dient als podium voor extreemrechtse heidenen en andere lieden met een bedenkelijke ideologie.

Heidenen die aanhangers zijn van de prechristelijke oerreligie van de Germanen zijn soms uitgesproken racistisch of nazistisch zoals het Nederlands- en Vlaams Heidens Front. Dit zijn lokale afdelingen van de internationale organisatie Allgermanische Heidnische Front (Heathenfront) dat in diverse landen afdelingen heeft. Het Front hangt openlijk het nationaal-socialisme aan en de beruchte nazistische heidenen Varg Vikernes en Hendrik Möbus spelen allebei een vooraanstaande rol binnen deze organisatie. Beide Black Metal-muzikanten zijn tot het heidendom bekeerde ex-satanisten en werden veroordeeld voor moord. (1) Naast deze openlijk nazistische organisaties zijn er heidense organisaties met een meer verborgen racistische en/of etnocentrische ideologie. Zij zijn te herkennen aan hun uitgangspunt dat een 'Noordse religie' onverbrekelijk verbonden is met iemands afstamming en geboortegrond en dus niet openstaat voor mensen van elders. Deze heidenen wijzen gelijkheid tussen mensen en ook universalisme af. Veel heidenen moeten echter niet zo veel hebben van dit soort extremisten en stellen zich liberaal en gematigd op. Aan de hand van uitlatingen en geschriften van sommige heidense organisaties is vaak moeilijk te bepalen welke politieke ideologie of welk wereldbeeld zij nastreven. Sommige heidenen beweren dat heidenen over het algemeen conservatief en rechts zijn, terwijl anderen juist claimen politiek links te zijn. Over het algemeen hanteren heidense organisaties het principe dat zij niet aan politiek doen, maar openstaan voor iedereen en het idee dat politiek en religie gescheiden moeten blijven. Maar door het 'foute oorlogsverleden' van het Germaanse heidendom wordt dit, vaak ten onrechte, nog steeds geassocieerd met het nazisme. Het Germaanse heidendom werd onder het nazistische bewind voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog nieuw leven ingeblazen en werd populair als de oerreligie van Ariërs. De Italiaanse fascist Julius Evola zag Italianen als een superieure tak aan de 'Arische boom' en werkte tijdens Mussolini's heerschappij aan een revival van het heidendom. (2) Na de Tweede Wereldoorlog bestond er een brede maatschappelijke weerzin tegen het nazisme en fascisme en alle uitingen daarvan. Vanaf het begin van de jaren zeventig in de vorige eeuw ontstaat in Frankrijk echter een intellectuele, fascistische ideologie die probeert om deze maatschappelijke weerzin te doorbreken en zichzelf weer op de politieke kaart te zetten: Nouvelle Droite, in Vlaanderen en Nederland bekend als Nieuwrechts. (3) In tegenstelling tot de hardcore neonazi's, die openlijk Adolf Hitler en het nationaal-socialisme aanhangen, proberen propagandisten van Nieuwrechts zich gematigd op te stellen. Op die wijze hopen zij toegelaten te worden tot het openbare politieke debat en rekenen zij op acceptatie van hun ideologie. In tegenstelling tot de meeste hardcore nazi's beweren aanhangers van Nieuwrechts niet racistisch te zijn. Hun ideologie is niet gebaseerd op een vermeend verschil tussen rassen maar op een verschil tussen culturen: 'Ze zijn niet minder, maar anders dan wij'. Daarbij gaat Nieuwrechts ervan uit dat culturele integratie en dus het samenleven van verschillende culturen in één gemeenschap niet mogelijk is. Nieuwrechtse activisten strijden voor het zelfbeschikkingsrecht van elk volk en steunen bijvoorbeeld de strijd voor onafhankelijkheid van Koerden, Ieren, Basken en andere bevolkingsgroepen. Op basis van het uitgangspunt dat culturen onverenigbaar zijn, is de achterliggende gedachte bij deze steun aan het onafhankelijkheidsstreven, dat culturen gescheiden moeten blijven. Iedereen hoort binnen zijn of haar eigen volksgemeenschap thuis en nergens anders en cultuurvermenging dient voorkomen te worden. Voor Nieuwrechts is daarbij een belangrijk uitgangspunt dat niet landsgrenzen maar cultuurgrenzen de verschillende bevolkingsgroepen gescheiden houdt. Een volkseigen culturele identiteit De culturele identiteit van de Europese volkeren en het behoud en versterken ervan is het fundament van het Nieuwrechtse gedachtegoed. Aanhangers van dit gedachtegoed streven naar een 'traditionele samenleving' met een strakke sociale hiërarchie waarbij de 'inherente ongelijkheid' tussen mensen centraal staat. Zij wijzen liberalisme, gelijkheidsdenken, universele mensenrechten en de huidige, in hun ogen 'materialistische en decadente' samenleving, af. Nieuwrechts vindt de huidige maatschappij te individualistisch, teveel op consumptie gericht en is bang dat de samenleving afstevent op een eenvormige universele cultuur, waardoor de 'volkseigen identiteit' dreigt te verdwijnen. Op basis van de gemeenschappelijke 'Indo-germaanse wortels' wordt gestreefd naar een wedergeboorte van het 'Europa van de volkeren'. Deze wortels noemden de Nazi's ook wel 'Arisch'. Mensen kunnen volgens de criteria van Nieuwrechts alleen maar op basis van afstamming tot een volksgemeenschap behoren. Bloed en bodem dus. Een volksgemeenschap moet in deze ideologie gebaseerd zijn op het principe van het 'organisch gegroeide leiderschap van een elite'. Om hun politieke doelen te bereiken proberen aanhangers van Nieuwrechts via hun 'metapolitieke' cultuurvisie politieke macht te vergaren en hun 'revolutie' uit te vechten op het culturele en intellectuele niveau van de wereldbeelden en de algemene visies op mens en samenleving. Daarbij willen zij de 'laboratoria van het denken' overnemen om de bestaande dominante maatschappijvisie te vervangen door een maatschappijvisie die de ongelijkheid tussen mensen op basis van culturele verschillen benadrukt. De afgelopen jaren heeft er binnen diverse extreemrechtse organisaties een ideologische strijd gewoed tussen de traditionele nazi's en de aanhangers van Nieuwrechts. Deze laatsten kiezen nadrukkelijk voor een culturele strategie en keren zich in het openbaar tegen de fascistische strategie van paramilitaire formaties, geweld, terreur, leidercultus en al te strikt nationalisme zoals hardcore nazi's dat over het algemeen aanhangen. Om de maatschappelijke acceptatie van haar gedachtegoed te vergroten distantieert Nieuwrechts zich ook van de Holocaust. Eén van de inspiratiebronnen van de Nieuwrechtse ideologie is de al eerder genoemde Italiaanse Nieuwrechtse filosoof Julius Evola. Hij geloofde in een 'ware organische staat' met een 'traditionele samenlevingsvorm' die is gebaseerd op een 'metafysische (bovennatuurlijke) orde'. Een elite van krijgers en priesters moet zo'n samenleving regeren, waardoor er volgens Evola een verbinding ontstaat tussen het tijdelijke met het eeuwige. Evola was een overtuigd aanhanger en propagandist van de heidense religie. Zowel Evola's visie op de samenleving als de heidense religie kent veel aanhangers binnen Nieuwrechts. Bij het versterken van de culturele identiteit speelt de traditionele oerreligie in de Nieuwrechtse visie immers een belangrijke rol. Verhalen over heldhaftige en onversaagde krijgers en het daarbij horende krijgersethos, dat in de Germaanse mythologie een belangrijke rol speelt, spreekt ook vandaag de dag nog veel heidenen aan. Onder neonazi's wint het Germaanse, Arische heidendom aan populariteit. Met hun 'dresscode', symbolen en uitgesproken gedachtegoed zijn ze voor iedereen duidelijk herkenbaar en iedereen weet meteen waar hij of zij aan toe is. Anders ligt dat bij de aanhangers van Nieuwrechts. Via hun 'culturele revolutie' werken zij aan een langetermijnstrategie om via cultuur en een traditionele, conservatieve culturele identiteit hun gedachtegoed te verspreiden. Daarbij haken zij aan bij traditioneel linkse thema's als bevrijdingsstrijd, anti-globalisme, milieubescherming, dierenrechten en acties tegen McDonalds. Als reactie op de globalisering met de vrees voor identiteitsverlies, het 'Europa van het kapitaal' en het universalisme strijden zij voor kleinschaligheid, voor het leven in stamverbanden en voor terugkeer naar de (eigen) natuur en onderwerping daaraan. Thema's die in andere politieke en spirituele bewegingen ook populair zijn. Bij Nieuwrechts is daarbij echter 'Eigen Volk eerst' het parool. Een beruchte Nieuwrechtse organisatie is het Franse GRECE (Groupe , dat met haar politieke strijd de weg gebaand heeft voor Le Pen en zijn Front National. (4) Ook diverse Vlaamse nationalistische organisaties volgen de Nieuwrechtse koers. In Nederland is Voorpost daarvan de bekendste. De Vlaamse organisaties hebben het Nieuwrechtse denken binnen het Vlaams Blok geïntroduceerd. Een belangrijk Vlaams blad dat de Nieuwrechtse boodschap verkondigt is TeKoS (Teksten, Kommentaren, Studies) (5).

Fascistisch of niet?
Het aantal mensen dat zich in Nederland bewust en openlijk bekeert tot het Germaanse heidendom is (nog) zeer gering. De kans is dan ook groot dat binnen het Nederlandse heidendom aanhangers van het Nieuwrechtse gedachtegoed zich manifesteren. Ondanks dat veel heidenen terecht vinden dat het verder niemand wat aangaat wat zij geloven wordt ook gestreefd naar de maatschappelijke acceptatie van hun religie en het terugdringen van het dominante 'volksvreemde' Christendom. Om te voorkomen dat allerlei extreemrechts gebral de maatschappelijke acceptatie van het Germaanse heidendom verstoort, proberen heidense organisaties dit te omzeilen door te stellen dat ze zich niet met politiek bezig houden en dat religie en politiek gescheiden moeten blijven. Gematigde heidenen trekken door dit taboe op politiek geen duidelijke grens tussen het heidendom dat beleefd wordt vanuit een puur religieuze, niet politieke overtuiging en het heidendom dat voortkomt uit een fascistische levensovertuiging waar het Germaanse heidendom onderdeel van is. Hierdoor blijft voor de buitenwereld het verschil tussen fascistische en niet-fascistische heidenen onduidelijk en wordt de schijn gewekt dat, zolang het publiek er maar niet achter komt, het binnen het heidense wereldje niets uitmaakt dat iemand fascist is zolang er maar niet over wordt gepraat. Daarnaast zorgt het statement 'niet aan politiek te doen' ervoor dat elke (in- en externe) politieke discussie bij voorbaat is uitgesloten. Als gevolg van deze zogenaamde a-politieke houding van heidenen en van het vermijden van een inhoudelijke discussie over het hier genoemde heidense identiteitsprobleem verloopt de beoogde maatschappelijke acceptatie zeker niet beter. Door het gebrek aan een duidelijke interne grens tussen nazi's en andere heidenen wordt deze acceptatie juist gefrustreerd. Dit voor heidenen negatieve effect wordt versterkt door propagandisten van het heidendom met een nazistische achtergrond, zoals de eerder genoemde Stephen Cox. Ook Cox beweert met zijn organisatie Arktion Federation niet aan politiek te doen. Gebruikte hij eerder propagandamateriaal dat vrij snel duidelijk maakte uit welke politieke hoek de wind waaide, tegenwoordig valt dat nauwelijks te ontdekken. Voor een goedwillende aspirant-heiden mankeert er aan Cox en zijn organisatie dan ook niet meer dan aan willekeurig welke liberale heidense organisatie dan ook. Cox zelf laat verder in het midden of hij daadwerkelijk van zijn nazistische geloof is gevallen of de gematigde strategie van Nieuwrechts met haar verborgen politieke agenda is gaan volgen.

Koenraad Logghe

Een Vlaamse Traditie

Hogepriester van Odin
Ook in Nederland hebben we een heiden met vreemde ideeën: André van der Wal, alias Zaradhust Andreas. André levert regelmatig bijdragen over Germaanse religie en rituelen aan Religie en Mystiek. Hij is Odin-priester en een Germaanse sjamaan. Van der Wal zegt op te komen voor de Germanen want die worden volgens hem vreselijk gediscrimineerd in ons land. Eén van zijn volgelingen zegt daarover: "Nederland zou een tolerant land zijn. Maar de Germanen worden behandeld als de joden in Nazi-Duitsland". Van der Wal is volgeling van de Mazdaznan-beweging en van de latere afsplitsing Ordo Mazda. In 1983 geeft hij namens de Ordo zijn boek 'Rituele en mentale magie' uit. Van der Wal stuurt een recensie-exemplaar van dit boek naar de redactie van het blad De Kleine Aarde waarna vanwege de inhoud van het boek de Stichting Bestrijding Antisemitisme een klacht indient tegen de Ordo Mazda. Met name Van der Wal's bewering: "De nazi's hebben de joden niets anders gegeven dan een koekje van hun eigen joodse deeg", is aanleiding voor de politierechter om de oplage van het boek van de Ordo in beslag te nemen en Van der Wal wegens belediging te veroordelen tot een geldboete. Vanaf dat moment is hij door bladen als Bres en Onkruid in de ban gedaan en niet langer welkom op paranormale beurzen. In 1998 publiceert SIMPOS een kritisch stuk over Van der Wal. Aan de hand van informatie uit dit artikel publiceert het weekblad Panorama in 1999 ook een verhaal over hem. Naar aanleiding van deze publicaties doet van der Wal officieel aangifte bij Justitie wegens laster, belediging en aanzetten tot haat tegen mensen wegens hun ras. Daarnaast wil hij dat Panorama ook nog als criminele organisatie wordt vervolgd. Justitie ziet naar aanleiding van de inhoud van de artikelen van SIMPOS en Panorama echter geen enkele reden tot vervolging. Van der Wal beklaagt zich erover dat hij als Germaan in Nederland doorlopend wordt gediscrimineerd vanwege zijn etnische afkomst. Omdat hij met deze klacht nergens gehoor vindt heeft hij de conclusie getrokken dat: "Nederland een door en door fascistisch land is. De heersende ideologie in Nederland is het polderfascisme of Neder-nazisme. Als Germaan ben ik de jood van Nederland". Het Openbaar Ministerie is volgens Van der Wal een eufemisme voor de Waffen-SS. Naar aanleiding van de beschuldigingen dat hij antisemitisch en racistisch is plaatst van der Wal op zijn website het artikel: 'Overzicht van uitspraken van André van der Wal over rassen en nazisme'. Hiermee hoopt hij te bewijzen dat de beschuldigingen onterecht zijn. Na een verhandeling over rassen en soorten en het bewijs dat hij geen racist is komt André met de stelling dat: "Hoewel rasvermenging nuttig lijkt te zijn, bestaan er grote risico's met cultuurvermenging. Een huwelijk tussen een westerse vrouw en een moslim man vergroot de risico's op echtscheiding en ernstige conflicten na echtscheiding". Van der Wal stelt voor onderwijs en voorlichting te gebruiken om mensen te informeren over onze genetische afstamming, de geringe genetische verschillen tussen rassen en volken en: "De risico's bij huwelijken tussen verschillende culturen, en met name huwelijken waarbij de partners manbeelden en vrouwbeelden hebben, waarvan we weten dat ze conflicteren". Om aan te geven wat dat betekent geeft van der Wal als voorbeeld: "Een moslim-man krijgt van zijn imam te horen dat hij zijn vrouw moet slaan, dat hij zijn kinderen tot Moslim moet opvoeden, en dat de kinderen zijn eigendom zijn. Een moderne westerse vrouw gaat er van uit dat de kinderen vrij worden opgevoed en dat ze bij een scheiding bij haar blijven, en niet meegenomen worden naar een derde wereldland." En daar is dan over nagedacht door iemand die beweert dat hij volgens de 'Mensatest' een IQ van meer dan 148 heeft. Dit nadrukkelijk afwijzen van racisme en het, zeer eenzijdig en bevooroordeeld, benadrukken van onverenigbare cultuurverschillen tussen westerse vrouwen en moslim-mannen klinkt bekend in de oren. Van der Wal noemt de mensen die kritiek op hem hebben linkse fascisten. Onlangs plaatst van der Wal op een webforum een bericht met de titel: "De kogelregen komt en kwam van links". Daarin beweert hij dat Pim Fortuyn niet het eerste slachtoffer was: "Al vanaf 1980 regent het kogels van links". In het bericht beklaagt van der Wal zich erover dat als in Nederland 'extreemrechts' naar iemand geroepen wordt deze persoon al zijn mensenrechten, vrienden en sociale relaties kwijt is en dat er al zo'n twintig jaar een heksenjacht wordt gemaakt op iedereen die beticht wordt van rechtse opvattingen. Zelf zou hij sinds 1988 worden vervolgd met laster door linkse fascisten die hij vergelijkt met de Hitlerjugend. Volgens van der Wal is Mellie Uyldert in de jaren tachtig psychisch en sociaal volledig afgebroken door dit soort linkse fascisten. Naar Van der Wal's mening is het linkse fascisme veel gevaarlijker dan extreemrechts.

Samenzwering

Zoete koek
Het is duidelijk dat de houding van Religie en Mystiek ten opzichte van rechts-extremisme nogal ambivalent is. Op kritiekloze wijze mogen rechtsextremisten het blad als hun podium gebruiken of wordt er vrijwel kritiekloos geschreven over personen en organisaties van extreemrechtse signatuur. De meeste van de in deze artikelenreeks beschreven auteurs proberen zich in Religie en Mystiek gematigd of vaag uit te drukken om zodoende een breed publiek te bereiken. Vaak blijkt uit het geschrevene niet de volledige ideologie of identiteit van deze auteurs. Dat bij nader onderzoek blijkt dat tussen het koren het nodige kaf zit is inmiddels wel duidelijk. Religie en Mystiek presenteert zonder verder commentaar gedachten, filosofieën en overtuigingen met het idee dat spirituele fun-shoppers kunnen kijken of er iets van hun gading bijzit. Daarbij is de redactie van Religie en Mystiek, niet erg kritisch ten opzichte van de inhoud van de artikelen en de achtergronden van haar auteurs. Het blad belooft de lezers om mensen en organisaties die geestelijk en fysiek geweld prediken uit te sluiten van het blad. Daar moeten de lezers dan op kunnen vertrouwen. Maar de redactie maakt dat niet waar en stelt bijvoorbeeld ruimte beschikbaar aan de gewelddadige nazi-satanisten van de Order of the Nine Angles zodat deze organisatie in Religie en Mystiek reclame voor zichzelf kan maken. Je kunt van mening verschillen over hoe verstandig het is om kritiekloos en zonder begeleidend commentaar zoveel mogelijk verschillende levensovertuigingen en wereldbeelden aan een lezerspubliek te presenteren om zodoende begrip voor elkaar te kweken. Als besloten wordt dit te doen moet de informatie ook transparant en volledig zijn. Als Religie en Mystiek de bewuste keuze maakt iedereen in het blad aan het woord te laten die een spirituele of mystieke boodschap heeft, zelfs als die fascistisch is, moet dat uit het oogpunt van de volledigheid van de informatie niet verborgen gehouden worden achter een rookgordijn van zweverige of occulte uitlatingen. Door het negeren en niet benoemen van fascistisch of racistisch gedachtegoed onthoudt het blad haar lezers essentiële informatie om objectief te kunnen oordelen. Voor de lezers van Religie en Mystiek is het daardoor moeilijk om te achterhalen welke ideologie er achter de versluierde en halfbakken informatie van een auteur of organisatie schuil gaat. Als de redactie oprecht meent dat ze mensen eerlijk wil laten kiezen uit het 'spirituele aanbod' moet ook alle informatie gepresenteerd worden. Een organisatie of auteur die er op andere, openbare plaatsen geen geheim van maakt fascistisch te zijn moet dan ook als zodanig gepresenteerd worden. Dan kunnen mensen pas echt keuzes maken en laten merken wat ze van een blad vinden dat dergelijk gespuis aan het woord laat. Waar de redactie van Religie en Mystiek ook voor kan kiezen is om, net als diverse andere new-agebladen, kritisch te zijn ten opzichte van racisme en fascisme. Zolang de redactie dit nalaat blijft Religie en Mystiek een verdacht spiritueel rariteitenkabinet. Een aantal gevestigde new-agebladen staan, door schade en schande wijs geworden, tegenwoordig kritisch ten opzichte van figuren met verwerpelijke ideeën en weren deze zoveel mogelijk uit hun structuren. Religie en Mystiek maakt bewust de keuze voor een andere koers. Het blad neemt een aanmatigende houding aan en biedt zelfs auteurs die elders worden geweerd het blad als podium aan. Uit zijn hoofdredactionele commentaren blijkt Walter Siepman goed op de hoogte te zijn van de kritiek op bepaalde extreemrechtse personen. De regelmaat waarmee het blad bedenkelijke ideeën publiceert en personen en organisaties met een extreemrechtse achtergrond bewust een podium biedt, duidt op een volstrekt naïeve of een volstrekt kritiekloze houding ten opzichte van racisme en fascisme. Maar ja, dat is politiek en daar doet Religie en Mystiek vast niet aan.

Noten:
(1) Hendrik Möbus was bandlid van Absurd en eigenaar van Darker Than Black Records. In Duitsland werd hij gezocht wegens moord, het dragen van hakenkruizen en het verspreiden van fascistische propaganda. Möbus vluchtte daarop naar de Verenigde Staten om daar politiek asiel aan te vragen; daar kreeg hij hulp van de vorig jaar overleden William Pierce van de National Alliance (zie Alert! nr. 3, jaargang 6). Zijn asielverzoek werd echter afgewezen en Möbus werd uitgeleverd aan Duitsland, waar hij nu in Thüringen een gevangenisstraf uitzit. Christian 'Varg' Vikernes, bandlid van de éénmansband Burzum, veroordeld moordenaar en meervoudig brandstichter is een cult-figuur in Black Metal-kringen. Eind oktober dit jaar kwam Vikernes in Noorwegen niet terug van een tweedaags verlof uit zijn bajes en was zwaarbewapend op weg naar Zweden toen hij door de Noorse politie werd klemgereden.
(2) Julius Evola (1899-1974) is één van de belangrijkste wegbereiders van Nieuwrechts. Hij heeft nooit tot een politieke partij behoord. Evola had veel lof voor het Italiaanse fascisme van Mussolini, hij had echter ook kritiek op de elitaire houding van dit fascisme. Bekende boeken van hem zijn 'Synthesen einer Rassenlehre", "Rivolta contro il mondo Moderno" en "Menschen inmitten von Runen". Veel van zijn boeken gaan over de verbinding van esoterie, cultuur, paganisme en extreemrechtse ideeën. Zo vindt hij dat elke staatsvorm een spiritueel fundament moet hebben. Evola was betrokken bij 'Il regime Fascista' (organisatie die trouw was aan het bewind Mussolini) en deelnemer aan de opbouw van 'Scoula mistica del Fascismo' (kaderschool voor/van het Italiaanse fascisme). Het denkmodel voor zijn boek 'Synthesen einer Rassenlehre' is gebaseerd op de ideeën van H.F.K. Gunther, Hitlers favoriete rassen-expert. Evola was ook bewonderaar van Codreanu.
(3) Zie Alert! nr. 1, jaargang 3 1999 en Alert! nr. 1, jaargang 7, 2003. (4) Zie Alert! nr. 1, jaargang 7 2003, www.xs4all.nl/~afa/alert/4_1/se.html.
(5) In de TeKoS-redactie zaten onder meer: Luc Pauwels (mede-oprichter Vlaams Blok), Frans de Hoon (ex-Waffen-SS), Erick Arckens (Vlaams Blok), Peter Logghe (broer van Koen en Voorpost-lid), Hildegonde de Bois (Werkgroep Delta en Studie en Coördinatiecentrum Joris van Severen).
(7) Zie www.stelling.nl/simpos. (8) Werkgroep Traditie is lid van internationale organisaties en Koenraad Logghe was aanwezig bij het World Congres of Etnic Religions (Litouwen, 1998) en bezocht in november 2001 het World Congress for the Preservation of Religions Diversity in New Delhi.
(9) René Guénon was een theosofische nationalist.
(10) De elfde september: 911 is het alarmnummer in de VS, de Illuminatie gebruikt esoterische codes, zie je wel!
(11) De Protocollen zijn een vervalsing van de hand van de Tsaristische geheime dienst van voor de Russische revolutie en werden gebruikt om zogenaamd te bewijzen dat een joodse elite uit was op de wereldheerschappij. De Protocollen maakten ook deel uit van Hitlers propagandamiddelen om de holocaust te rechtvaardigen. Vermoedelijk zijn de protocollen gebaseerd op een 19e-eeuwse Franse satire.

Bronnen:
Alert!, februari 2003
Bladen en websites van diverse genoemde organisaties
Fabel van de Illegaal, februari 1998
Gardell M, Gods of the blood, Durham/London 2003
Groeneveld G., Zwaard van de Geest, Nijmegen 2001
Goodrick-Clarke N., Black Sun, New York 2002
Informationsdienst gegen Rechtsextremismus (IDGR)
KAFKA-nieuwsbrief januari 2000
Kaplan J., Encyclopedia of White Power, Walnut Creek (USA) 2000
Religie en Mystiek nr. 1 t/m 12(1999-2003)
Searchlight januari 1991, juli 1995, april 1998
www.aff.be
www.blokbuster.antifa.net
www.gebladerte.nl
www.stelling.nl/kleintje
Zutter J. de, Heidenen voor het Blok, Antwerpen 2000