Zoals zo vaak als het om buitenlandse journalisten en onderzoekers gaat, vond het interview plaats in het restaurant van het luxueuze American Colony Hotel in Jeruzalem. Inbar is een vriendelijk ogende man van begin zestig, die op een bos witte krullen een keppeltje draagt.

Hij beargumenteert dat de visie van Rabin 'door de meeste Israeli's werd onderschreven'. Modern Israel is, zo zegt hij, 'zeer realistisch, niet idealistisch'.

Dan zegt hij: 'Wij kunnen de Westelijke Jordaanoever niet opgeven, omdat het te dicht bij ons hartland ligt. Gaza, OK. Maar daar brak overigens wel chaos en geweld uit, nadat wij ons hadden teruggetrokken.'

'Zeker, sommigen zeggen dat de door de Verenigde Staten getrainde [Palestijnse] troepen beter opgeleid zijn dan hun voorgangers. Maar het valt te betwijfelen of deze HAMAS zouden bestrijden als zij daartoe de opdracht zouden krijgen. Palestijnen vechten niet ! HAMAS vocht in Gaza niet en liet haar wapens op het slagveld achter, waarbij het niet is gegaan om een guerrilla-achtige tactische terugtrekking.'

Inbar zegt dat een Israelische strategische analist heeft opgemerkt, dat de president van het Palestijns [Nationaal] Gezag, Mahmoed Abbas (Abu Mazen) op Israelische bajonetten rekent om zijn positie op de Westelijke Jordaanoever veilig te stellen. 'En nu wordt Abu Mazen er door iedereen van beschuldigd, dat hij met Israel samenwerkt. Hij is beslist geen groot leider.'

Het meest realistische scenario dat hij de komende jaren op de Westelijke Jordaanoever ziet ontvouwen, is 'conflictmanagement: om de vlammen wat te doven, het lijden te beperken en om de Amerikanen niet teveel tegen de haren in te strijken.'

Terug naar de situatie van de 1.5 miljoen inwoners van de Strook van Gaza, verwijst hij naar een artikel dat hij begin februari publiceerde, waarin hij stelt dat de internationale gemeenschap niets zou moeten ondernemen om de huizen en publieke infrastructuur opnieuw op te bouwen, die door Israel tijdens de recente oorlog op zo'n grote schaal zijn vernietigd. In het artikel schrijft hij, dat de internationale gemeenschap 'zich niet moet laten meetrekken in sentimentele escapades van wederopbouw en humanitaire hulp, die onze hogere strategische doelen ondermijnen.'

Hij vertelt mij, dat hij dat nog altijd van mening. Ik leg uit, dat de meeste leden van de internationale gemeenschap hebben besloten dat zij bij de wederopbouw van de Strook van Gaza gaan helpen. 'De internationale gemeenschap kan daar wel op staan', maar wij kunnen heel wat doen om dit proces te vertragen', zo stelt hij.

Wanneer ik een andere benadering ten aanzien van de kwestie Gaza aan hem voorleg, zegt hij met een glimlach dat 'HAMAS de joden goed van pas komt! Zolang zij daar zitten, zijn zij voor ons een geschenk uit de hemel.'

Tijdens de recente oorlog leek de Egyptische regering inderdaad bevreesd voor de gevolgen van een vluchtelingenstroom, die zich aan de 10 km. lange grens met Egypte zou melden. De omvang van de troepenmacht die Egypte langs de grens met Israel mag stationeren, is sterk ingeperkt door de voorwaarden van het Egyptisch-Israelische vredesverdrag van 1979. Gedurende de oorlog deed Egypte haar uiterste best om de grensovergang met Gaza waterdicht te houden, waarbij er uitsluitend doorgang is verleend aan een aantal medische noodgevallen, die voor behandeling van de Strook van Gaza naar Egypte zijn overgebracht.

Terug naar het idee van een 'economische vrede' op de Westelijke Jordaanoever, waarover Inbar het eerder had, wees ik erop dat ondanks dat hij en Netanyahoe het er over hebben, dat de inwoners van de Westelijke Jordaanoever de mogelijkheid van economische ontwikkeling geboden moet worden. Dit lijkt vooral bedoeld te zijn een alternatief voor hun recht op nationale onafhankelijkheid. Want tegelijk lijken zowel hij als Netanyahoe een sterk voorstander te zijn van het indringerige systeem van ruim 600 roadblocks, waardoor de bewegingsvrijheid van Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever sterk aan Israelische controle onderhevig is. Onder verwijzing naar diverse studies van de Wereldbank en andere instellingen, leg ik Inbar het idee voor dat je een economie niet werkelijk kan ontwikkelen, zolang de Westelijke Jordaanoever in een groot aantal kleine enclaves opgedeeld blijft.

'Het zou kunnen zijn als Singapore of Hongkong', zegt hij aanvankelijk.

Ik vraag hem hoe hij de impact van de joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever op het [zogenaamde] vredesproces inschat. 'De nederzettingen fungeren als een middel om de Palestijnen tot een redelijke opstelling in de diplomatie te bewegen,' antwoordt hij. 'En u weet, in het geval van de Oslo-akkoorden heeft dat gewerkt. Maar sinds Oslo heeft hun leercurve [sic] een neerwaartse beweging gemaakt.'

Maar zal de Israelische regering geen druk gaan voelen van de nieuwe Amerikaanse regering om de voortgaande uitbreiding van de nederzettingen een halt toe te roepen en om werk te maken van het ontmantelen van de zogeheten outposts, die zelfs door voorgaande Israelische regeringen als illegaal werden aangeduid?

'Wij zullen inderdaad onder druk komen te staan', antwoordt hij. 'De Amerikanen zullen ons enigszins onder druk zetten, dus dan verwijderen wij een of twee outposts en een of twee wegblokkades. Wij zullen met de Amerikanen een spelletje spelen.'

Dus wat zijn verwachtingen van Obama in het algemeen?

'Wel, deze spreekt heel anders dan [George] Bush [jr.]. Maar hij heeft tegelijk zoveel andere zaken aan zijn hoofd. De economie, Irak, Afghanistan, Iran. Hoeveel tijd en energie zal de regering-Obama voor de kwestie hier hebben? De meeste Israeli's vinden, zoals je weet, haar politiek ten opzichte van Iran 'appeasement'. Dus hoop ik dat Dennis Ross na 6 maanden bij de president komt en Obama mededeelt dat er met Iran geen overeenkomst kon worden gesloten, zodat de zaak voor Obama echt serieus zal worden.'

Meer over Gaza: 'Het is onlogisch om Gaza opnieuw op te bouwen. Het helpt niet de positie van Abu Mazen te versterken.'

Maar hoe kan diens positie dan wel versterkt worden?

Het beeld dat u schetst is niet erg hoopvol.

'Wel, wij zijn sterk en zij zijn zwak.'

'En de klok tikt in ons voordeel. Dat is het verschil tussen de haviken en de duiven hier. Zij zijn de pessimisten, terwijl wij, de haviken, optimistisch zijn."

Maar de groeiende verontwaardiging van de internationale gemeenschap over de schaal van vernietiging in Gaza dan?

'Dat kunnen wij wel hebben. Wij joden zijn niet altijd populair geweest in de wereld. En nu worden wij van Durban-II uitgesloten.'

Wat zijn uw verwachtingen van [de speciale afgezant van president Obama] George Mitchell?

'Organisatorisch is er duidelijk een probleem, omdat Hillary [Clinton; de nieuwe Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken] teveel afgezanten heeft. Ik denk niet dat hij veel goeds kan aanrichten. Maar hij is een Amerikaan, dus zal hij het proberen. Maar wat kan hij doen? Kan hij Abu Mazen veranderen? Het kan zijn dat hij uiteindelijk aansluit bij Netanyahoes plan voor economische vrede. Hij en de president willen waarschijnlijk niet op zo'n korte termijn een crisis in de Amerikaans-Israelische betrekkingen.'

En uw verwachtingen van Netanyahoe?

'Nou, hij is niet tegen een geldstroom richting het Palestijns [Nationaal] Gezag. Voorts zijn er mensen in zijn entourage die spreken over de noodzaak om HAMAS te vernietigen.'

Hij wijst erop dat de vertrekkende regering-Olmert gedurende de laatste oorlog terughoudend was om op de vernietiging van HAMAS te mikken.

Was de oorlog over het geheel genomen een succes?

'Nee. Zij schieten nog dagelijks op ons. Waarschijnlijk zullen wij opnieuw naar binnen moeten gaan, ook al zullen de Egyptenaren niet gelukkig zijn wanneer 'de vlam opnieuw in de pan slaat'.

En zal Netanyahoe instemmen met een nieuwe invasie van het Israelische leger in Gaza? 'Zeker, de kans is groot dat Bibi [Netanyahoe] opnieuw naar binnen zal gaan. De veiligheidssamenwerking met de Palestijnen werkt niet en wij zijn hoe dan ook unilateristen van nature. Dat is de zionistische ethos. Wij zijn niet langer afhankelijk van de "niet-joden".'

Ik vraag naar zijn visie over de opkomst van de extreem-rechtse Avigdor Lieberman als een sterke factor binnen de Israelische politiek. Hij geeft vervolgens een analyse van het fenomeen Lieberman. Daarbij wijst hij er terecht op dat, behalve allerlei extreemrechtse standpunten, Lieberman ook punten van links steunt, inclusief dat hij niet tegen de oprichting van een Palestijnse staat is.

Wij komen terug op het [zogenaamde] vredesproces. Hij betitelt het besluit van premier Olmert om de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in de Strook van Gaza in 2005 parlementsverkiezingen te laten houden, en om HAMAS daaraan te laten deelnemen, als 'een vergissing'.

bron: Just World News, 3 maart 2009

vertaling: Jeroen Bosch

Eerder gepubliceerd in Soemoed, de tweemaandelijkse uitgave van het Nederlands Palestina Komitee, jaargang 37, nummer 2 (maart-april 2009). Een abonnement op Soemoed heb je door overmaking van € 32,50 op giro 2047409 t.n.v. Stichting Palestina Publicaties, Amsterdam. Zie ook palestina-komitee.nl